Showing posts with label Tibet. Show all posts
Showing posts with label Tibet. Show all posts

Monday, February 11, 2013

on Leave a Comment

တိဘက္လူမ်ိဳးတို႕ရဲ့ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္း

The photo of tibet funeral celeste

ပုံမွာ ျမင္ရတာကေတာ့ တိဘက္ေဒသရွိ ဟိမဝႏၲာေတာင္တန္းေဒသေပၚေန တိဘက္လူမ်ိဳးတို႕ရဲ့ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္းဆိုလို႕ သိပ္ျပီးေတာ့ ထူးထူးဆန္းဆန္းေတြ မထင္ၾကပါနဲ႕။ လူတေယာက္ ေသဆုံးသြားျပီဆိုရင္ အသက္ကင္းမဲ့သြားျပီျဖစ္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္ ကိုတစစီ ခုတ္ထစ္ျဖတ္ေတာက္ျပီး ဟိမဝႏၲာဠင္းတလို ငွက္ေတြကို ေကြၽးလိုက္ျခင္းပဲ
ျဖစ္ပါတယ္။ တိဘက္လူမ်ိဳးတို႕ရဲ့ ဒီ႐ိုးရာ သျဂိဳလ္နည္းဟာ ကမ႓ာေပၚမွာ ေရွးအက်ဆုံးလူလုပ္ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးျဖစ္ျပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းတဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၅၀၀ ေက်ာက္ေခတ္ထက္ေစာတဲ့ တူရကီႏိုင္ငံ အစၥတန္ဘူလ္ ျမိဳ႕အနီးရွိ "ဂိုဘက္ခ္လီတိုင္ပိုင္" Göbekli Tepe ယဥ္ေက်းမႈကေနဆင္းသက္လာၾကတယ္လို႕ ယူဆႏိုင္ျပီး အေစာဆုံးမွတ္တမ္းတင္ႏိုင္မႉကေတာ့ ေအဒီ ၁၂ ရာစု မွေပၚထြက္ခဲ့တဲ့ Book of the Dead (Bardo Thodol) မွာပဲေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီလို သျဂိဳလ္နည္းဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ့အျမင္မွာေတာ့ ရက္စက္လွျပီးထူးဆန္းေနေပမဲ့ တိဘက္ေဒသလို ေက်ာက္ေတာင္ထူထပ္ျပီး တူးဆြဖို႕ခက္ခဲတဲ့ ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္မ်ိဳးရွိတဲ့ေဒသမွာ ဒီသျဂိဳလ္နည္းဟာအလြယ္ကူဆုံးနဲ႕ အဆင္အေျပဆုံးနည္းတခုပါပဲ။ ေနာက္တခ်က္က တိဘက္လူမ်ိဳးေတြေနထိုင္တဲ့ တိဘက္ေဒသဟာ သစ္ပင္မ်ားေပါက္ေရာက္ႏိုင္တဲ့ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ အထက္ အျမင့္ထက္ကို ေက်ာ္လြန္ျမင့္မားျပီး ေခ်ာင္းေျမာင္းအင္းအိုင္ေတြလဲမရွိတာေၾကာင့္ မီးသျဂိဳလ္ျခင္း။ ေရေမွ်ာျခင္းတို႕လိုနည္းလမ္းေတြနဲ႕လဲ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။တိဘက္ေတြရဲ့ သျဂိဳလ္နည္းဟာ တကယ္ေတာ့ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္းတခုထဲမဟုတ္ပါဘူး။ ပိုက္ဆံတတ္ႏိုင္သူမ်ား အတြက္ေတာ့ မီးသျဂိဳလ္ႏိုင္ေပမဲ့ တိဘက္ေဒသမွာေလာင္စာေစ်းႏႈန္းဟာ အလြန္ၾကီးျမင့္ျပီး ရွားပါးလွတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အမ်ားစုအတြက္ေတာ့ အဆင္မေျပလွပါဘူး။ ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ ေရခ် သျဂိဳလ္နည္းဟာ ျမစ္မ်ား၊ေခ်ာင္းမ်ားနဲ႕ အလြန္ေဝးကြာလွတာေၾကာင့္ အဆင္မေျပလွပါဘူး။ တကယ္လက္ေတြ႕မွာေတာ့ ဒီေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္းဟာ အက်ယ္ျပန္႕ဆုံးနဲ႕ အသုံးအဝင္ဆုံးျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလို သျဂိဳလ္လိုက္ခ်င္းအားျဖင့္ ေသဆုံးသူရဲ့ဝိညာဥ္ဟာ ေကာင္းကင္ဘုံကို ေရာက္ရွိသြားေစႏိုင္တယ္လို႕လဲ ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။


တိဘက္ေတြဟာ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ျပီး ေသဆုံးကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ လူအျဖစ္ျပန္လည္ေမြးဖြားရမယ္လို႕ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ၌ တိဘက္ေဒသဟာ တရုတ္အစိုးရရဲ့ထိန္းခ်ဳပ္မႉေအာက္ကို ေရာက္ရွိသြားျပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ဒီသျဂိဳလ္နည္းကို ပိတ္ပင္လိုက္ေပမဲ့ ၁၉၈၀ခုႏွစ္ေလာက္မွာေတာ့ ျပန္လည္ သျဂိဳလ္ခြင့္ျပဳလိုက္ရပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း တစိမ္းတရံမ်ားႏွင့္ ကမ႓ာလွည့္ခရီးသြားမ်ား ကို ေတာ့ အသုဘ အခမ္းအနား ၾကည့္႐ႉခြင့္နဲ႕ အနီးကပ္ဓာတ္ပုံဗီဒီယို ႐ိုက္ကူးခြင့္ကိုေတာ့ ေယဘူယ်အားျဖင့္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားတုန္းပါပဲ။တိဘက္ေဒသခံေတြဟာလည္း အသုဘအခမ္းအနားကို ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ျခင္းဟာ ထြက္ခြါသြားေတာ့မဲ့ ဝိညာဥ္ ကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႕ ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ ေလ့လာခ်င္သူေတြဟာ အေဝးကေနျဖစ္ေစ၊ က်န္ရစ္သူမိသားစုရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရင္ အနီးကပ္ ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ခြင့္၊ေလ့လာခြင့္ရႏိုင္ပါတယ္။

"အသုဘ အခမ္းအနားအတြက္ျပင္ဆင္ပုံ"
တိဘက္လူမ်ိဳးတေယာက္ေသဆုံးကြယ္လြန္သြားျပီဆိုရင္ ႂကြင္းက်န္ရစ္တဲ့ ခႏၶာကို သုံးရက္တိတိ အိမ္မွာပဲထားရွိပါတယ္။သုံးရက္ျပည့္ေျမာက္တဲ့ မနက္ေစာေစာမွာေတာ့ ကြယ္လြန္သူရဲ့ ရုပ္အေလာင္းကို ေနာက္ျပန္အေနအထားျဖင့္ ေျခေရာ၊လက္ေရာ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ တုပ္ျပီး အဝတ္အိပ္ထဲထည့္ကာ စနစ္တက်ထုပ္ပိုးပါတယ္။ဒီလိုထုတ္ပိုးျပီးတဲ့ရုပ္အေလာင္းကို က်န္ရစ္သူ မိသားစုဝင္ထဲမွ တေယာက္ဟာ ေက်ာပိုးသယ္ေဆာင္ကာ သျဂိဳလ္ရန္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ကြင္းျပင္ ကို သယ္ေဆာင္သြားပါေတာ့တယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကြင္းျပင္ကိုေရာက္ရင္ေတာ့ အဲဒီ အေလာင္းေကာင္အထုတ္အတိုင္းပဲ တိဘက္ လားမားဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားက သရဏ ဂံု တင္ေပးရပါတယ္။ သရဏ ဂံုတင္အျပီးမွာေတာ့ က်န္ရစ္သူ မိသားစုဝင္မ်ားက ကြယ္လြန္သူကိုေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ကန္ေတာ့ၾကပါတယ္။ ကန္ေတာ့ျပီးတာနဲ႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာမွာ အသုဘအခမ္းအနားကို ျပင္ဆင္မဲ့လူ(သုဘရာဇာ)လက္ထဲကိုအပ္လိုက္ၾကပါေတာ့တယ္။ မကြၽမ္းက်င္သူလုပ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ သုဘရာဇာဟာ အထုပ္ၾကီးကိုေျဖခ်လိုက္ျပီး ပထမဆုံး အေလာင္းေကာင္ရဲ့ ေက်ာဘက္ကို ဓားျဖင့္ စနစ္တက်ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ စျပီးခြဲလိုက္ပါေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဠင္းတမ်ားကေတာ့ ေခါင္းေပၚမွာ ဝဲပ်ံျပီး ေစာင့္ဆိုင္းေနပါတယ္။ သုဘရာဇာဟာ စနစ္တက်နဲ႕ တဆင့္ခ်င္း အေလာင္းေကာင္ကို တစစီ ခုတ္ထစ္ ျဖတ္ေတာက္လိုက္ျပီး အတြင္းမွကလီစာမ်ားကိုေတာ့ သက္သက္ထုတ္ယူထားလိုက္ပါတယ္။ ျပီးထားတဲ့ အေလာင္းေကာင္ကို ဠင္းတမ်ားအလယ္မွာထားလိုက္ျပီး ခပ္ေဝးေဝးမွ အကဲခတ္ေနပါေတာ့တယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ဆာေလာင္ေနတဲ့ဠင္းတ တသိုက္ဟာ အေလာင္းေကာင္အနားကို စုျပံုတိုးေဝွ႕လာၾကျပီး မိနစ္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ အ႐ိုးၾကီးသက္သက္ပဲ က်န္ေနေအာင္ စားေသာက္လိုက္ၾကျပီး တခ်ိဳ႕အ႐ိုးမ်ားကိုေတာ့ ခ်ီမယူေဆာင္ျပီးထြက္သြားပါေတာ့တယ္။အဲ အခါမွာေတာ့ သုဘရာဇာဟာ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာျပီး က်န္ရွိေနတဲ့ အ႐ိုးမ်ားကို ညက္ညက္ေက်ေအာင္ ထုေထာင္းကာ ေစာေစာက သီးသန္႕ဖယ္ထားတဲ့ ကလီစာမ်ားနဲ႕ေရာေႏွာျပီး တဖန္ျပန္လည္ေကြၽးေမြးရပါတယ္၊ ဒီတခါမွာေတာ့ အစာမဝေသးတဲ့ ဠင္းတတခ်ိဳ႕နဲ႕ စြန္ရဲမ်ား၊က်ီးကန္းမ်ားလို ငွက္ငယ္မ်ား ထိုးဆိတ္ ကာ အစအနမက်န္ပဲ ေျပာင္ရွင္းေနေအာင္စားေသာက္လိုက္ၾကပါေတာ့တယ္။
တိဘက္ေတြဟာ ဒီလို အသုဘ အခန္းအနားကို က်န္ရစ္သူ မိသားစုေတြအေနနဲ႕ ၾကည့္႐ႈဖို႕ကို အားေပးတိုက္တြန္းျပီး ေသျခင္းတရားကို ေၾကာက္ရြံခ်င္း စက္ဆုတ္ျခင္း အလွ်င္း မရွိပါဘူး။ အခုအခါမွာေတာ့ ဗုဒၶတရားဓမၼရဲ့ ဆုံးမမႉသံေတြ၊ ျငိမ္းခ်မ္းမႉေတြနဲ႕ ထံုမႊန္းေနျပီး မေသေဆးနဲ႕ ရွန္ဂရီလာေတာအုပ္ ေခၚထြက္ရပ္ေပါက္ဝိဇၨာ ေဇာ္ဂ်ီ တပသီမ်ား ေပ်ာ္စံရာရွန္ဂရီလာေတာအုပ္ ရွိရာ ဟိမဝႏၲာေတာင္တန္းမ်ားၾကားက ကမ႓ာရဲ့ ေခါင္မိုးလို႕ တင္စားေခၚေဝၚျခင္းခံရတဲ့ တိဘက္ေဒသဟာ တရုတ္အစိုးရရဲ့ တိဘက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားျပီးေနာက္မွာေတာ့ အေသခံ မီး႐ိႈ႕ ဆႏၵျပမႉေတြ ၊ပစ္သံ၊ခတ္သံမ်ားနဲ႕ အတူ တိဘက္အမ်ိဳးသား အမ်ားစုဟာ အိမ္နီးခ်င္း အိႏိၵယနဲ႕ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားကို တစတစ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ် ထြက္ခြါသြားၾကေနျပီျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ားျပည္သူ ဗဟုသုတရရွိရန္ႏွင့္ ေလ့လာႏိုင္ရန္ တိဘက္အမ်ိဳးသားတို႕ရဲ့ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္ျခင္း 

အသုဘ အခမ္းအနားတခုရဲ့ မွတ္တမ္းတင္ ဗီဒီယိုဖိုင္ လင့္ကိုပါေပးလိုက္ပါ့မယ္။ ေၾကာက္ရြံ အသည္းငယ္သူမ်ား၊ ႏွလုံးအားနည္းသူမ်ား၊သက္ၾကီးရြယ္အိုႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားၾကည့္႐ႉဖို႕ လုံးဝ(လုံးဝ) မသင့္ေတာ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ၾကိဳတင္အသိေပးလိုက္ပါတယ္။



အတီး( ဝါးလုံးရွည္)