ရဲေဘာ္ ေရွ႕လမွေတြ႕ၾကဦးစို႔

တေန႕သ၌ ကြၽႏု္ပ္ ဘီဒီေအတပ္သားေလး ေမာင္အတီးသည္ ပ်င္းပ်င္းရွိ သႏွင့္ ဝါးလုံးရွည္ တေခ်ာင္းကို ကိုင္ကာ ဟယ္လပင္ လမ္း(ယခု ျပည္ေထာင္စုရိပ္သာလမ္း) ရွိရာ အရပ္သို႕ လမ္းေလွ်ာက္လာလွ်က္ရွိေလသည္။လမ္းမၾကီး တေလွ်ာက္တြင္ကား ဂ်ပန္စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စိုးမိုးစဥ္ကာလ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ညမိုးစုန္းစုန္းခ်ဴပ္သည္ဟုမဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ရန္ကုန္ျမိဳ႕ၾကီး၌ လူသြားလူလာကား အတန္ပင္ ေျခာက္ေသြ႕လွ်က္ရွိသည္။ဦးတည္ရာ အရပ္ကား ဟယ္လပင္ လမ္းႏွင့္ဘဒ္လမ္းေထာင့္ ရွိအိႏိၵယ အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္ အမ်ိဳးသမီးတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ရွိ ႏွစ္ထပ္ အိမ္အို အိမ္ေဟာင္းၾကီးတလုံးဆီသို႕ျဖစ္ေနသည္။ အတီး၏ ညာဖက္၌ လြယ္ထားေသာ စစ္သုံး လြယ္အိတ္ထဲတြင္ကား ထိုအိမ္ၾကီး၌ တာဝန္က် ေသာ အေစာင့္ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ ပဒုမ ေပါင္တိုႏွင့္ ကာဏရိဠ္ တို႕အား မ်က္ႏွာလို မ်က္ႏွာရ လုပ္ ရန္ ရည္ရြယ္၍ ဟုတ္ကီးဆိုင္မွ ဝယ္ယူလာေသာ တရုတ္ ေခါက္ဆြဲေက်ာ္ တထုပ္လည္းပါရွိေလသည္။ပဒုမ ေပါင္တို ဆိုေသာ ရဲေဘာ္ကား ေျခေထာက္တဖက္ျပတ္ေနေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ကာဏရိဠ္ ဆိုသူကား မ်က္လုံးတဖက္ လပ္ေနေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း က်ီစားေခၚေဝၚၾကျခင္းျဖစ္ေလသည္၊ သို႕ရာတြင္ထိုသူမ်ားေရွ႕ေမွာက္၌ ဒုကိၡတရဲေဘာ္မ်ားဟူ၍ မထီမဲ့ျမင္ မည္သူမွ မျပဳရဲ။ အေၾကာင္းကား ထိုသူတို႕သည္လည္း သူ႕ေနရာႏွင့္သူ အာဏာပိုင္သ အစိုးရေသာေၾကာင့္ျဖစ္၍ ထိုသူတို႕ႏွင့္ စိတ္ အခန္႕မသင့္ပါက တလေနမွ တေခါက္ရရွိေသာ ၁၅မိနစ္ အခြင့္အေရး(ေနာင္ေသာအခါ နာရီဝက္ျဖစ္လာသည္)ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ေႏွာင့္ရွက္ ဖ်က္စီး တိုးလို႕တန္းလန္း ႐ိႈ႕တို႕ရွန္းတမ္းနဲ႕ တပိုင္းတန္းလန္း မျပီးစီးႏိုင္ေအာင္ ဒုကၡေပးၾကမည္ျဖစ္ေလသည္။

သတင္းကား အတိအက်ရထားေလသည္၊ လြန္ခဲ့ျပီးေသာလအနည္းငယ္ကမွ စစ္ဥပေဒငွါန၏လက္ေအာက္ခံ ငွါနတျဖစ္ျဖစ္ေသာ စစ္ရဲငွါနမွရဲမ်ားသည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္းရွိ ဟိုတယ္အသီးသီးမွ ဟိုတယ္မယ္မ်ားကို ဖမ္းဆီး၍ ထိုအိမ္ၾကီးဆီသို႕ပို႕ကာ ထရိန္နင္ေပး ေလ့က်င့္ထားေၾကာင္းကို ခိုင္လုံေသာ သတင္းရပ္ကြက္မွ ၾကားသိရေလသည္။ဤေနရာတြင္ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္၍ မည္သို႕ ထရိန္နင္းေပးပုံကို ရွင္းျပေပးပါအံ့။

ထရိန္နင္းေပးပုံမွာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္းရွိ ဟိုတယ္အသီးသီးမွ ဟိုတယ္မယ္မ်ားကို ဖမ္းဆီး၍ ထိုအိမ္ၾကီးဆီသို႕ပို႕ကာ ရုပ္ရည္တင့္သင့္ေသာ။ ေဆာင္ၾကာျမိဳင္ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားကို လိုက္နာႏိုင္ေသာ၊ထိုဘဝ၌ ေပ်ာ္ေမြ႕ေသာမယ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္လိုက္၏။ ထိုသို႕ ေရြးခ်ယ္ခံရျပီးေသာ မယ္မ်ားကို ၃လတိုင္တိုင္ ေဆးဝါးကုသ၍ အင္အားျဖည့္ေစ၏။ထိုအခ်ိန္ကာလအတြင္း သူတို႕၏ဘဝမွာ အက်ယ္ခ်ဴပ္ျဖစ္၍ ဆရာဝန္မွတပါး မည္သူတဦးတေယာက္ႏွင့္မွ ေတြ႕ဆုံခြင့္ရမည္မဟုတ္ေပ။ ထိုကာလလြန္ေျမာက္လွ်င္ကား လခစား ေဆာင္ၾကာမယ္ အျဖစ္ တရားဝင္စတင္ခန္႕အပ္လိုက္ေလသည္။ထို အခ်ိန္မွစ၍ ေဆာင္ၾကာမယ္တို႕သည္ စစ္သားမ်ားကဲ့သို႕ပင္ နံနက္အိပ္ရာထခ်ိန္၊တန္းစီလူစစ္ခ်ိန္၊ က်န္းမာေရး ေလ့က်င့္ခ်ိန္၊ ေရခ်ိဳး အလွျပင္ခ်ိန္၊စားေသာက္ခ်ိန္၊ အလုပ္ဆင္းခ်ိန္၊ အနားယူခ်ိန္ ၊အိပ္ခ်ိန္ စသည္ျဖင့္ စနစ္တက် စည္းကမ္းလိုက္နာရသည့္အျပင္ အားလပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ပြဲလမ္းသဘင္မ်ားကို အအုပ္အထိန္းႏွင့္ၾကည့္႐ႉခြင့္ရေလသည္။

အလုပ္ဆင္းရာ၌မူ ေဆာင္ၾကာမယ္မ်ားသည္ အကုန္လုံး အလုပ္ဆင္းရသည္မဟုတ္ပဲ အိမ္ၾကီး၏ေအာက္ထပ္တြင္ အလုပ္ခန္း ၈ခန္းရွိရာ ေန႕ ၈ ေယာက္၊ ည ၈ ေယာက္ တေန႕လွ်င္ ၁၆ေယာက္က် ပန္းႏုေရာင္ဝတ္စုံျဖင့္ အလုပ္ဆင္း၍ က်န္ေသာမယ္မ်ားကားရက္အားအျဖစ္ အနားယူၾက၏၊ မယ္မ်ား၏က်န္းမာေရးကိုလည္း စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ဆရာဝန္ၾကီးတဦးသည္ ေန႕စဥ္လာေရာက္ကုသေပးေလ့ရွိ၏။

ဘီဒီေအမွ ေပးေသာလစာအျပင္ ေဆာင္ၾကာမယ္ အျဖစ္ အမႉထမ္းေနစဥ္ လက္ခံရရွိေသာ ဧည့္သည္ အေရအတြက္အလိုက္ရရွိေသာ ဝင္ေငြမွာ စုေငြပင္ျဖစ္၍ထိုေငြကို ေဆာင္ၾကာျမိဳင္မႉးက စာရင္းႏွင့္တကြ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ကာ ခြင့္ႏွင့္ အိမ္ျပန္ေသာ အခါ သို႕မဟုတ္ အလုပ္မွႏွုတ္ထြက္ေသာအခါ ထိုေငြကို ထုတ္ယူသြားခြင့္ရွိေလသည္။

ေဆာင္ၾကာမယ္မ်ားမွာ သဘာဝအတိုင္း တဦးႏွင့္ တဦး ရုပ္ဆင္းအဂၤါ၊ အမူအက်င့္တို႕ မတူျခားနားေသာလည္း ရရွိေသာ ဝင္ေငြမွာကား တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ မ်ားစြာကြာျခားခ်င္းမရွိေခ်၊ အေၾကာင္းကား အလုပ္ဆင္းရာ၌ အလွည္႔က်ဆင္းရာရုံမက မယ္တို႕ႏွင့္ ဆက္ဆံလိုေသာ ရဲေဘာ္တို႕အေနျဖင့္လည္း အျပင္မွနတ္နန္းမ်ားကဲ့သို႕ စိတ္ၾကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရွိ၊ကံစီမံရာ ကံဇာတ္ဆရာအလိုက်လိုက္လံဆုံဆည္းၾကရေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေလသည္။

ေဆာင္ၾကာျမိဳင္ဖြင့္လွစ္ရျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္ကား (၁) ရဲေဘာ္မ်ား က်န္းမာသန္စြမ္းစြာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရး (ဝါ) ကာလသားေရာဂါမွ ကင္းလြတ္ေရး (၂) ရန္သူတို႕၏ ကာမေက်ာ့ကြင္းမွ လြတ္ေအာင္ေရွာင္ႏိုင္ေရး (ဝါ)သူလွ်ိဳမ်ားသည္နတ္နန္းမ်ားကိုဖန္ဆင္း၍ ရဲေဘာ္မ်ားထံမွ တပ္တြင္းသတင္း ႏႈိက္ယူျခင္းမ်ားကို ကာကြယ္ေရး (၃)တာဝန္မက်မွီစပ္ၾကား ရဲေဘာ္မ်ားေခတၲအပန္းေျဖေစေရး(ဝါ) ေသြးသား၏ေတာင္းဆိုခ်က္ကို လိုက္ေလ်ာျဖည့္တင္းေရးတို႕အတြက္ အထက္တြင္ ဆိုခဲ့ေသာ ေဆာင္ၾကာျမိဳင္ကိုဖြင့္လွစ္ရျခင္းျဖစ္ေလသည္။

ေဆာင္ၾကာျမိဳင္သို႕ သြားရာခရီးလမ္းမွာကား အမ်ားထင္သလို လြယ္ကူေျဖာင့္ျဖဴးလွသည္ေတာ့ မဟုတ္ေခ်။ပထမဦးစြာ သင္သည္ သာမန္တပ္သားႏွင့္ အရာခံဗိုလ္တို႕ အၾကား ရာထူးအဆင့္အတန္းရွိသူျဖစ္ရပါမည္။ အိမ္ေထာင္မရွိသူ လူပ်ိဳလူလြတ္ျဖစ္ရပါမည္။ ထိုမွ်ႏွင့္ မလံုေလာက္ေသး၊သင္သည္ စစ္ရုံးေဆးငွါနသို႕သြားေရာက္၍ စစ္ေဆးခံရပါမည္။စစ္ရုံးသို႕ေရာက္ေသာ အခါတြင္မူ ေဆးၾကပ္သည္ သင္၏ အမည္ႏွင့္တပ္အမွတ္၊ ရာထူးအဆင့္အတန္း၊ စသည္မ်ားကိုစစ္ေမး၍ သင့္အားလြန္ေလျပီးေသာတလအတြင္း တၾကိမ္တခါသြားလာဖူးသူဟုတ္မဟုတ္ကို သက္ဆိုင္ရာမွတ္ပုံတင္စာအုပ္မ်ား၌ျပန္လွန္စစ္ေဆးေပလိမ့္မည္။အေၾကာင္းကာ သင္သည္ ေဆာင္ၾကာျမိဳင္သို႕ တလတေခါက္ထက္ပို၍သြားလာခြင့္မရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွသည့္အခါမ်ား၌မူကား သင္ႏွင့္လြန္စြာရင္းႏွီးေသာ ရဲေဘာ္တဦးသည္ ထိုလအတြင္း သင္၏အမည္ကို အလြဲသုံးစားလုပ္သြားတတ္၏။ ထိုအခါမ်ိဳး၌သင္ကာ လက္သီးကိုက်စ္က်စ္ပါေအာင္ဆုပ္ အံကိုတင္းတင္းၾကိတ္ကာ လာလမ္းအတိုင္းျပန္ရုံမွလြဲ၍ဘာမွ တတ္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။သင္သည္ အဘယ္မွ် ျငင္းဆိုေသာ္လည္း မွတ္ပုံတင္ စာအုပ္မ်ားေခတ္မစားေသးေသာ ဤေခတ္ၾကီးတြင္ ေဆးၾကပ္လုပ္သူသည္ သင္၏ေစာဒကတတ္ခ်က္ ကြန္ပလိန္း ကို ယုံၾကည္ရန္ အလြန္ခဲယဥ္းလွေပသည္။ ကံေကာင္းေထာက္မ၍သင္သည္ ဤအဆင့္မွလြန္ေျမာက္ခဲ့ေသာ္ တာဝန္ခံဆရာဝန္ထံသို႕ေရာက္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ထိုအခါမ်ိဳး၌သင္သည္မ်က္ႏွာအေနအထားတတ္ရန္မ်ားစြာလိုေပလိမ့္မည္။သင္၏မ်က္ႏွာသည္ ေယာက္ခမေရွ႕ပုဆိုးကၩတ္သကဲ့သို႕ ေပါသြပ္သြပ္ စပ္ျဖဲျဖဲမျဖစ္ေစရ။ အထက္မွေပးအပ္ေသာ တာဝန္တခုကို အသက္ႏွင့္လဲ၍ေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္ရမည္ကဲ့သို႕ပင္ တည္ျငိမ္ေအးေဆးေသာ အသြင္ကို ယူတတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႕ေနာက္ ဆရာဝန္သည္သည္ သင့္အား ဆစ္ဖလစ္၊ဂႏို၊ရွန္ကာ၊ျဗဳႏို စေသာ ကာလသားေရာဂါမ်ား ရွိမရွိစစ္ေဆးျပီး က(ၾကည့္ျပီး)ဟူေသာ တံဆိပ္တုံးကို သင့္လက္ေမာင္းဝယ္ခပ္ႏွိပ္ပါလိမ္႔မည္။ထိုအခါ၌သင္သည္ အသျပာေငြ ၃က်ပ္ကို ေဆာင္၍ လိုရာစခန္းသို႕ေရာက္ေအာင္ ခရီးႏွင္ႏိုင္ျပီျဖစ္ေလသည္။ အကယ္၍ခ်က္ခ်င္းမသြားေသးပဲ တပ္သို႕ျပန္ကာ ေရမိုးခ်ိဳးအဝတ္အစားလဲကာ စမတ္က်က်သြားမည္ဆိုပါက သင့္လက္ေမာင္းမွတံဆိပ္ကို ေၾကးတြန္းေသာ အခါ မပြတ္မိေစရန္ လိုေပလိမ့္မည္။ ထိုတံဆိပ္မပါပါက သင္သည္ ေဆာင္းၾကာျမိဳင္အတြင္းသို႕ ေျခတဖဝါးမွခ်ခြင့္ရမည္မဟုတ္ေပ။

ကဲအတီးတေယာက္ ေဆာင္ၾကာျမိဳင္သို႕ေရာက္ျပီဆိုပါစို႕။ ျခံဝ၌တာဝန္က်ေနေသာကင္းေစာင့္ရဲေဘာ္အားသင္၏လက္ေမာင္းမွ တံဆိပ္ကိုပင့္၍ျပသကာ လက္ဝဲဘက္ျခံေထာင့္၌ရွိေသာ ၾကီးၾကပ္ေရးမႉး၏ရုံးခန္းသို႕ အေျပးတပိုင္းႏွင့္ အေရာက္သြားပါေလေတာ့သည္။ထိုရုံးအတြင္းတြင္ အလြန္တရာဘုန္းတံခိုးအာႏုေဘာ္ျဖင့္ျပည့္စုံလွေသာ ပဒုမေပါင္တိုႏွင့္ ကာဏရိဠ္ ဆိုေသာ ၾကီးၾကပ္ေရးမႉးတို႕အား အလြန္ရိုက်ိဳးကိုင္း႐ိႈင္းေသာ အမူအရာမ်ိဳးျဖင့္တရုတ္ေခါက္ဆြဲေက်ာ္ ဆက္သလိုက္ရေသးသည္။သို႕မဟုတ္ပါမူ တလမွတခါ ရရွိေသာ မဟာအခြင့္အေရးကို သတ္မွတ္ခ်ိန္အတြင္း မျပီးမစီးျဖစ္ေအာင္စြမ္းေဆာင္ေကာင္းစြမ္းေဆာင္ေပေလမည္၊ဒါမွမဟုတ္ ထိုေန႕အဖို႕ အလုပ္ဆင္းေနေသာ ေဆာင္ၾကာမယ္မ်ားအနက္မွ ဆက္ဆံေရးႏွင့္ ရုပ္ရည္၊ ကိုယ္ဟန္ အညံ့ဆုံးေသာ မယ္မ်ားႏွင့္သင့္အားေရစက္ဆုံေအာင္ ဖန္တီးေပးလိုက္ပါလိမ္႔မည္။ အကယ္၍သင္သည္ လက္ခ်ည္းဗလာျဖင့္လာမည္ဆိုပါက ၾကီးၾကပ္ေရးမႉး၏ အနီး၌ရွိေသာ ဝါးက်ည္ေတာက္တခုအတြင္းရွိ ဝါးတူမ်ားကို ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေခါက္ျပီး တူတခုအား ကံစမ္းမဲဆြဲေစမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အတီးအတြက္ကား ထိုအဆင့္ကိုမလိုအပ္ေတာ့ေပ။ တရုတ္ေခါက္ဆြဲေက်ာ္ တန္ခိုးျဖင့္ ႏွစ္ဆတိုးကာ နံရံေပၚရွိဇယားမ်ားထဲမွ နာမည္တခုကို လက္ညိႈးထိုးခြင့္ရရွိေလေတာ့သည္။ ထိုအခါၾကီးၾကပ္ေရးမႉးက နံပတ္တခုပါရွိေသာ တူတေခ်ာင္းအား အေပၚထပ္မွ မယ္မ်ားျမင္သာေသာ ေနရာတြင္ခ်ိတ္ဆြဲကာ ဧည့္သည္ေရာက္ျပီေဟ့ ဟူေသာ အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ သံေခ်ာင္းအား ေဒါင္ခနဲျမည္ေအာင္ေခါက္လိုက္ပါေတာ့သည္။ ေဆာင္ၾကာမယ္သည္လည္း သံေခ်ာင္းသံၾကားသည္ႏွင့္ တာဝန္က်ရာ အခန္းမွ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနသည္ကို စဥ္းစားမိသည့္အခိုက္ အတီး၏ ႏွလုံးသည္ တမိနစ္လွ်င္ မည္မွ်တိုး၍ခုန္ေနျပီကို ဆရာဝန္မွတပါးမည္သူမွ်သိႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။

ဟိုက္ မီးပ်က္သြားပါျပီ၊ သည္းခံပါခင္မ်ာ။စာ႐ႈသူမ်ားအား အႏူးအညြတ္ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္ခင္မ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္ ေမာင္အတီးတေယာက္ ဤအခန္းတြင္ ၾကံုခဲ့၊ဆုံခဲ့ရသမွ် အေတြ႕အၾကံုမ်ားကို မူရင္းအတိုင္း ျပန္လည္မွ်ေဝလိုေသာ ဆႏၵျဖင့္ ေရးထားသည္မ်ားအား အီးပီစီမွ မီးျဖတ္လိုက္သည္ႏွင့္ ၾကံုသြားေသာေၾကာင့္ အကုန္လုံးပ်က္သြားပါသည္။သည္းခံပါခင္မ်ာ။

ကဲ ကိစၥ ဝိစၥ ျပီးျပီပဲဆိုၾကပါစို႕၊ထိုအေဆာင္းမ်ားႏွင့္ကပ္လ်တ္ မီးဖိုေခ်ာင္သို႕သြားရာလမ္း၏လက္ဝဲဘက္အခန္းသည္ အတီးအတြက္ျဖစ္၍ လက္ယာဘက္အခန္းသည္ ေဆာင္ၾကာမယ္အတြက္ျဖစ္ေလသည္။အခန္းအတြင္းတြင္ေတာ့ အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနေသာ အေစာင့္ရဲေဘာ္ေလးတဦးသည္ ဝမ္းႏွုတ္ေဆးတခြက္အားတိုက္ေကၩးျခင္း၊က်င္ေခ်ာင္းအတြင္းအျပင္ကို ေဆးေၾကာေသာ ကိရိယာျဖင့္ ေဆးေၾကာခ်င္း၊အနာက်က္ေစေသာ ေဆးဖေယာင္းခ်က္ႏွင့္ လိုအပ္ေသာ ေနရာမ်ားအား သုတ္လိမ္းျခင္းစေသာၾကိဳတင္ကာကြယ္မႉမ်ားကိုျပဳလုပ္ေပးပါေတာ့သည္။ျပီးေနာက္တြင္ေတာ့ ရဲေဘာ္ေလးသည္ အတီး၏ေက်ာကိုညင္သာစြာပုတ္ကာ သာယာေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာ အသံျဖင့္ ကဲ ရဲေဘာ္ ေရွ႕လမွ ေတြ႕ဦးစို႕ ဟူ၍ ႏွုတ္ဆက္လိုက္ေလေတာ့သည္။ ဤတြင္ ယေန႕ေခတ္ရဲေဘာ္တို႕ မမွီလိုက္ေသာ အတီးတို႕ ဘီဒီေအ (ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္)ေခတ္မွ ေဆာင္ၾကာျမိဳင္ သရုပ္ေဖာ္ခန္းျပီးေလသည္။

၁၉၆၀ခုႏွစ္ မတ္လထုတ္ အတြဲ၈ အမွတ္ ၅ ျမဝတီ မဂၢဇင္း ပါ ျမဝတီရဲေခါင္၏ ကဲ "ရဲေဘာ္ ေရွ႕လမွေတြ႕ၾကဦးစို"႕ ဟူေသာေဆာင္းပါးကိုဇာတ္အိမ္တည္ ကိုးကားကာ ယေန႕ ေခတ္အသုံးအႏံႈးအခ်ိဳ႕ျဖင့္ ျပင္ဆင္ထုံးဖြဲ႕ထားေၾကာင္း ဝန္ခံအပ္ပါသည္။

အတီး(ဝါးလုံးရွည္)

ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ဆီသို႕ ေဆြးေႏြးပန္ၾကားခ်က္

ေလးစားအပ္ပါေသာ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ခင္မ်ာ၊ပထမဆုံးအေနနဲ႕ ဝန္ခံခ်င္တာကေတာ့ အခုတေလာ အကို႕ရဲ့ ပို႕စ္ေတြကို လိုက္ဖတ္ေနရင္းက အျမင္မတူတာေလးေတြ ဝင္ေျပာမိရင္း ကိုျမတ္သိန္းထြန္းနဲ႕ တမင္တကာလိုက္ျပီး ဆန္႕က်င္ဖက္ လိုက္ေျပာေနသလို ျဖစ္ေနတယ္လို႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ခံစားမိပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လဲ အကို႕လို ပညာရွင္တေယာက္အေနနဲ႕ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ ေထာက္ျပခ်က္ေတြကို အေရးတယူ ေလးေလးစားစားနဲ႕ အလ်င္အျမန္ တံု့ျပန္လာတာကို ေတြ႕ရတဲ့ အတြက္ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္ျပီး ကြၽန္ေတာ့အေနနဲ႕ အလြန္ အားတက္မိေၾကာင္းေျပာခ်င္ပါသည္။

ဆက္လက္ျပီးေတာ့ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းရဲ့ ေရးသားခ်က္၊ခံယူခ်က္ေလးေတြ အေပၚမွာ ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ဖူး၊မွတ္ဖူးတဲ့ ဗဟုသုတေလးေတြနဲ႕ ကိုက္ညီမႉ မရွိ၊ဘဝင္က် မႉ မရွိတဲ့ အခ်က္ အနည္းငယ္ကို  ေဆြးေႏြးခြင့္ျပဴပါလို႕ အရင္ ေတာင္းဆိုပါရေစခင္မ်ာ။ကိုျမတ္သိန္းထြန္းေရးသားထားတဲ့ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ျမန္မာလူ႔အဖြဲ႕အစည္း အပိုင္း(၈) မွာပါရွိတဲ့ ၃။ဘဂၤလီစာေပကို ေျမာက္ဦးေခတ္နန္းသံုးစာေပအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း ရွိ/မရွိ။ ဆိုတဲ့ စာပိုဒ္တေနရာမွာ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းက ဒီလိုေရးသားထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

( ေျမာက္ဦးဘုရင္အပါအ၀င္ မင္းေဆြမင္းမ်ိဳး ရခိုင္နန္းတြင္းအသိုင္းအ၀ိုင္းက လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့ ဘုရားေစတီပုထိုးေတြမွာ ပုဂံေခတ္က ရာဇကုမာရ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ျမေစတီဘုရားေက်ာက္စာတို႔လိုမ်ိဳး မြန္၊ပ်ဴ၊ျမန္မာ၊ပါဠိ စာေပေလးမ်ိဳးနဲ႔ေရးထိုးခဲ့သလို ဘဂၤလီ၊ရခိုင္စာေပႏွစ္မ်ိဳးစလံုးနဲ႔ ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ေက်ာက္စာ တစ္ခ်ပ္တေလေလးမ်ား ဆြဲထုတ္သက္ေသျပႏိုင္မလား သိခ်င္ပါတယ္။ ျပႏိုင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္အပါအ၀င္ ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုး Dr. Sukumar Sen နဲ႔ ကိုရဲရင့္သစၥာတို႔ တင္ျပတဲ့ ဘဂၤလီစာေပကို ေျမာက္ဦးေခတ္နန္းသံုးစာေပအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့တာကို ခၽြင္းခ်က္မရွိ လက္ခံေပးပါ့မယ္။) လို႕ ေရးသားထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။)

 ကိုျမတ္သိန္းထြန္းအေနနဲ႕ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးကို ကိုယ္စားျပဳျပီး  ခၽြင္းခ်က္မရွိ လက္ခံျခင္းရွိမရွိ ဆိုတာကိုေတာ့ အလ်င္စလို မဆုံးျဖတ္ပဲ ကြၽန္ေတာ္ ေပးမဲ့ အေထာက္အထားေလးေတြကို ၾကည့္ျပီး မွ ဆုံးျဖတ္ေပးပါလို႕ အရင္ ေတာင္းဆိုပါရေစ။

ေကာင္းပါျပီ။  ကြၽန္ေတာ္ေပးမဲ့ အေထာက္အထားကေတာ့  ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ရွိ ရွစ္ေသာင္းဘုရားသို႕ အတက္ေျမညီျပင္ မွ ေလွကား ၏လက္ဝဲဘက္ရွိ ၁၆ ေပျမင့္ေသာ ေနရာတြင္ စိုက္ထူထားေသာ အာနႏၵာ စျႏၵားမင္းေက်ာက္စာတိုင္ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ယင္း ေက်ာက္စာတိုင္ၾကီးကို ေအဒီ ၁၅၃၆ ခုႏွစ္ ရွစ္ေသာင္းဘုရားကို တည္ေသာအခါ ေဝသာလီျမိဳ႕ေဟာင္းမွ ေျပာင္းေရႊ႕ယူေဆာင္လာျပီး ေလွကားဝ တဖက္ရွိ တံခါးမုဒ္တိုင္ အျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္။

ေနာက္ထပ္တင္ျပခ်င္တာကေတာ့  ရခိုင္လူမ်ိဳး ပညာရွင္ တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဦးစံသာေအာင္ ေရးသားထားတဲ့ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ထုတ္ ရခိုင္ ဒဂၤါးမ်ား စာအုပ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ရဲ့  အခန္း ၂ စာမ်က္ႏွာ ၉မွာ ဒီလို ေရးသားထားပါတယ္ ခင္မ်ာ။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းအေနနဲ႕ ဖတ္႐ႉလ့လာႏိုင္ရန္ အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စာ႐ႉသူ ပရိသတ္မ်ား အဆင္ေျပႏိုင္ရန္ အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ ဓာတ္ပုံပါ တခါတည္းတင္ေပးလိုက္ပါ့မယ္။

ရခိုင္ အကၡရာေတြဟာ ျဗာဟၼီ ပြါး အကၡရာ ကေနဆင္းသက္လာတာျဖစ္ေၾကာင္း ကို ပညာရွင္အားလုံးက ခြၽင္းခ်က္မရွိလက္ခံျပီးသားျဖစ္လို႕ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းအေနနဲ႕လဲ လက္ခံမယ္လို႕ ယုံၾကည္ပါတယ္။
ဒီလို အယူအဆမ်ိဳးကို ယူဆသုံးသပ္ပုံဟာ ရခိုင္လူမ်ိဳး ဦးစံသာေအာင္ တေယာက္တည္းမဟုတ္ပါဘူးခင္မ်ာ။

ကိုျမတ္သိန္းထြန္းက လိုခ်င္ေသးတယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္ ေနာက္ထပ္တခုတင္ျပေပးပါ့မယ္။ အဲဒါကေတာ့  ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ထုတ္ ရခိုင္ မဂၢဇင္း အမွတ္ ၇ မွာ  ဆရာေတာ္ အသွ်င္စကိၠိႏၵ( ရခိုင္ျပည္နယ္) ေရးသား တင္ဆက္ေသာ  ရခိုင္ အကၡရာ စာေပ ခရီးလမ္းေၾကာင္းဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေဆာင္းပါးမွာ ပါရွိတဲ့ ေဝသာလီ ေခတ္ အကၡရာ အခန္းမွာ ဆရာေတာ္က ဒီလို သုံးသပ္ထားပါတယ္။

ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ သွ်စ္ေသာင္းဘုရား မုဒ္ဝ၌ရွိေသာ အာနႏၵားစျႏၵားေက်ာက္စာ( အေနာက္ဘက္ထိုး)ဆိုလွ်င္ ေရွ႕ေျပး နာဂရီ အကၡရာကဲ့သို႕ျဖစ္ေနသည္။ ထိုေက်ာက္စာ အေရွ႕ဘက္မ်က္ႏွာေရးထိုး အကၡရာဆိုလွ်င္ (ခန္႕မွန္းေအဒီ ၃၀၀မွ ၆၀၀)အတြင္းျဖစ္ရာ ထိုစာကိုဖတ္မရေသးပါ။ေျမာက္ဘက္မ်က္ႏွာေရးထိုးပါစာမွာ ၁၀ရာစုကဟုခန္႕မွန္းၾကရာ အကၡရာတို႕မွာ ေရွ႕ေျပး ဘဂၤလီ အကၡရာတို႕ကဲ့သို႕ ဆင္တူေလသည္။

ဟူ၍ေရးသားထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကိုဖတ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ေအာက္မွာ လင့္ေပးထားလိုက္ပါ့မယ္။

အာနႏၵာစၿႏၵား ေက်ာက္စာတိုင္ ရဲ့မ်က္ႏွာသုံးဖက္ က စာေတြဟာ ျဗဟၼီပြါးေတြနဲ႕ ေရးထားတဲ့ အကၡရာေတြပါပဲ။ေက်ာက္စာတိုင္ရဲ့ မူရင္း အေရးအသား စာမ်က္ႏွာမ်ားကို ေလ့လာႏိုင္ရန္ ကြၽန္ေတာ္ ေအာက္မွာ လင့္ေပးလိုက္ပါ့မယ္ ခင္မ်ာ။

တိုက္ဆိုင္ေလ့လာခ်င္သူမ်ား အေနနဲ႕ ယေန႕ေခတ္သုံး ဘဂၤလီ အကၡရာ ေတြကို အလြယ္တကူ အင္တာနက္ေပၚကေန ရွာေဖြျပီး တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္ခင္မ်ာ။ကိုျမတ္သိန္းထြန္း အေနနဲ႕ ဒီအေထာက္အထားမ်ားကို ေလ့လာ သုံးသပ္ျပီးရင္ေတာ့ျဖင့္ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းဟာ ရခိုင္ တမ်ိဳးသားလုံးကို ကိုယ္စားျပဴမျပဳဆို တာကို ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လို႕ရျပီလို႕ထင္ပါတယ္ခင္မ်ား။

ဒီေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ ေရွးေဟာင္း ဘဂၤလီ အကၡရာေတြနဲ႕   ရခိုင္ အကၡရာ ဆိုျပီး ျဖစ္လာမဲ့ ေရွးေဟာင္း ရခိုင္ အကၡရာေတြဟာ ေက်ာက္စာတခ်ပ္တည္းမွာ ေရးထိုးထားျခင္းမရွိဘူးဆိုတဲ့ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းရဲ့ ျငင္းဆိုခ်က္ကို ေခ်ဖ်က္ႏိုင္မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ ဤေက်ာက္စာပါ ဘုရင္တပါးျဖစ္တဲ့ သိံဃဂဏၭ စျႏၵားမင္းရဲ့ ဒဂၤါးတျပားပုံကိုေတာ့ ဤပို႕စ္နဲ႕ တိုက္႐ိုက္ မသက္ဆိုင္တဲ့ အတြက္ မတင္ေတာ့ဘူးလို႕ ဆုံးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ (ကိုျမတ္သိန္းထြန္းက လိုအပ္တယ္လို႕ထင္ျပီး အလိုရွိပါက ကြၽန္ေတာ္တင္ေပးပါ့မယ္ ခင္မ်ာ။) ေနာက္ထပ္ေျပာၾကားခ်င္တာကေတာ့  Noel. F. Singer ေရးသားတဲ့  Vaishali And The Indianization of Arakan စာအုပ္ ကို ေလ့လာပါ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း။ ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ကိုရဲရင့္သစၥာေရးသားတဲ့ သမိုင္းအမွန္တို႕ အသံမည္ေလေသာ္ဆိုတဲ့ ပို႕စ္ေအာက္မွာ  ကိုရဲရင့္သစၥာ က ေဒါက္တာေအးခ်မ္းကို ေမးခြန္း ၃ ခုေမးတာ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း ဘာလို႕ မေျဖလဲ ဆိုတာ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းအေနနဲ႕ သေဘာေပါက္သြားႏိုင္မယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္ယုံၾကည္မိပါတယ္။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းအေနနဲ႕ ျပန္လည္ အမွတ္ရႏိုင္ရန္ အတြက္လည္းေကာင္း၊ စာ႐ႉသူ ပရိသတ္မ်ား အဆင္ေျပလြယ္ကူေစရန္အတြက္လည္းေကာင္း ကိုရဲရင့္ သစၥာရဲ့ေမးခြန္း ၃ခုကို ကြၽန္ေတာ္ျပန္လည္ထုတ္ႏႉတ္ တင္ျပေပးလိုက္ပါ့မယ္ခင္မ်ာ။


ေလးစားအပ္ပါေသာ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းခင္ဗ်ား၊

ေဒါက္တာ ဟာ သမိုင္းပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့အတြက ကြၽန္ေတာ္ ရခိုင္ျပည္ /  မ်ိဳးသမိုင္းဆိုင္ရာ ေမးခြန္းေလးေတြ နည္းနည္း ေလာက္ေမးခ်င္ပါတယ္။ ေမးျမန္းရတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ပြင့္ပြင့္
လင္းလင္းေျပာပါ့မယ္။ ေဒါက္တာ ကိုယ္တိုင္ရဲ့ ေျဖၾကားခ်က္ ကို proof အျဖစ္ယူထားလိုက္ခ်င္လို႕ပါခင္ဗ်ာ။
ေမးခြန္းေတြ က (၃) ခု ထဲပါခင္ဗ်ာ။

၁။ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးေတြဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာ ေျမာက္ဦးေခတ္က တည္း က အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့တယ္ ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား? 
ေျမာက္ဦးေခတ္မတိုင္ခင္ က တည္း က စတင္အေျခခ် ေနထိုင္
ခဲ့တာေရာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါသလား?

၂။ ရခိုင္ျပည္မွာ ေဝသာလီ ေခတ္ မတိုင္ခင္ (သို႕) ေဝသာလီေခတ္ ကတည္းက အိႏၵိယ လႊမ္းမိုးမႈရွိခဲ့တယ္ ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား?

၃။ လက္ရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ မွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ မရ္မာ လူမ်ိဳးေတြ ဟာ ဘယ္ခုႏွစ္ေလာက္ က စျပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ မွာအေျခခ် ခဲ့တာပါလဲ?

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ရဲရင့္သစၥာ

ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို လက္ခံျပန္ၾကားေပးမယ္လို႕ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းခင္မ်ာ။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း အေနနဲ႕ ကြၽန္ေတာ္တင္ျပထားတဲ့ စာအုပ္စာတမ္းအေထာက္ထားမ်ားနဲ႕ အာနႏၵာ စျႏၵားမင္းေက်ာက္စာတိုင္ မူရင္းမ်ားကို ေလ့လာဖို႕ လက္လွမ္းမမွီပဲ အခက္အခဲရွိမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာၾကားႏိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့ အေနနဲ႕ ကူညီ ဖို႕ အဆင့္သင့္ရွိပါတယ္လို႕ ေလးစားစြာပန္ၾကားအပ္ပါတယ္ခင္မ်ာ။

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

၁၉၈၃ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ထုတ္ ရခိုင္ မဂၢဇင္း အမွတ္ ၇ မွာ  ဆရာေတာ္ အသွ်င္စကိၠိႏၵ( ရခိုင္ျပည္နယ္) ေရးသား တင္ဆက္ေသာ  ရခိုင္ အကၡရာ စာေပခရီးလမ္းေၾကာင္း
https://docs.google.com/file/d/0Bx1Bi8oWwznHMzk1OTZhMWItMTI2Zi00MDA5LWJkZTEtM2RhZTc3NTU4MzM2/edit?hl=en&pli=1

အာနႏၵာစၿႏၵား ေက်ာက္စာတိုင္
https://docs.google.com/file/d/0Bx1Bi8oWwznHOGY2MDQzY2EtODkyOC00MjU2LTk2ZWYtM2JjZDEzZjM4N2I1/edit?hl=en&pli=1

ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕ေတာ္၏ လြမ္းေမာဖြယ္ရာ တခ်ိန္တုန္းက ပုံရိပ္မ်ား

Mawlamyine's Historical Photos (1800s)

Download link: Mawlamyine's Historical Photos (1800s)

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

သမိုင္းဝင္ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ရွိ လမ္းမ်ား၏ အဂၤလိပ္ေခတ္ကာလ နာမည္ အသုံး အႏွုံးမ်ား

ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ရွိ လမ္းမ်ားရဲ့ နာမည္ အသုံး အႏွုန္းေတြကို ကြၽန္ေတာ္ သိထား သေလာက္ ဗဟုသုတအေနျဖင့္ ျပန္လည္ မွ်ေဝေပးလိုက္ပါတယ္။

ကင္းဘဲလ္လမ္း = ငါးထပ္ၾကီးဘုရားလမ္း
ကာနယ္လမ္း(Canal Street) = အေနာ္ရထာလမ္း(လမ္းမေတာ္ က်ံုးၾကီးနား)
ဖေရဇာလမ္း = အေနာ္ရထာလမ္း( ေက်ာက္တံတား၊ပန္းဘဲတန္း အနီး ျမိဳ႕လယ္ေခါင္)
ေကာ္မရွင္နာလမ္း = ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္းမၾကီး
ဒါလဟိုဇီလမ္း = မဟာ ဗႏၶဳလ လမ္းမၾကီး
ဒတ္ဖရင္လမ္း = စႏၵကူးလမ္း
ဟယ္လ္ပင္လမ္း = ျပည္ေထာင္စုရိပ္သာလမ္း
လန္ကက္စတာလမ္း = နဝေဒး လမ္း
မက္စဂ်စ္(Masjid Road) = သမိန္ဗရမ္းလမ္း
မစ္ရွင္လမ္း = အလုံလမ္း
စတီဗန္ဆန္လမ္း =လွည္းတန္းလမ္း
ဘိုးလ္လမ္း = ဦးဝိဇာရလမ္း
ဝင္ဒါမီယာလမ္း = သံလြင္လမ္း
ဝင္ဆာလမ္း = ရွင္ေစာပုလမ္း
ေယာ့ခ္လမ္း = ေယာမင္းၾကီးလမ္း
ေဂၚဒြင္လမ္း =လမ္းမေတာ္လမ္း
အက္ဒြတ္လမ္း =ကုန္ေစ်းတန္းလမ္း
ေမာင္ခိုင္လမ္း = ဗိုလ္ရြဲလမ္း
ေမာင္ေထာ္ေလးလမ္း = ဗိုလ္ဆြန္ပက္လမ္း
မဂိုလမ္း =ေရႊဘုံသာလမ္း
ဘဂိုးဒါးလမ္း =ေရႊတိဂုံဘုရားလမ္း
ေလွ်ာ္တန္းလမ္း =ဆူးေလဘုရားလမ္း
ဘားလမ္း = မဟာဗႏၶဳလပန္းျခံလမ္း
ဖယ္ရာလမ္း =ပန္းဆိုးတန္းလမ္း
လူးဝစ္လမ္း/လြတ္စလမ္း =ဆိပ္ကမ္းသာလမ္း
စပတ္လမ္း = ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း
စေတာ့ဂိတ္လမ္း/ဂ်ဴဒါအီစကယ္လမ္း = သိမ္ျဖဴလမ္း
ခရစ္လမ္း = ဗိုလ္ျမတ္ထြန္းလမ္း
ေသာ္မဆင္လမ္း =ဗိုလ္တေထာင္ဘုရားလမ္း ..... လို႕ေခၚတယ္လို႕မွတ္သားဘူးပါတယ္။

ေနာက္ျပီးေတာ့  .....
သိမ္ျဖဴကုန္းကို စေတာ့ဂိတ္ကုန္း၊
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပန္းျခံ ကို ဒလဟိုဇီပန္းျခံ၊
ကန္ေတာ္ၾကီးကို ရြိုင္ရယ္လိတ္၊
ရန္ကုန္တိရိစာၦန္ ဥယ်ာဥ္ကို ဗစ္တိုးရီးယားပန္းျခံ၊
မဟာဗႏၵဳလပန္းျခံကို Fitche Square or Fytche Square၊
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေစ်းကို စေကာ့ေစ်း .....  လို႕ ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္လို႕မွတ္သားထားရွိပါတယ္ခင္မ်ာ။ သိမွီသူမ်ား ဆက္လက္ျဖည့္စြက္ေပးပါရန္။

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ သမိုင္းဝင္ပုံရိပ္မ်ား

Yangon Historical Photos (1800s)

Download link: Album of Yangon Historical Photos (1800s)

Yangon Historical Photos (1900-1948)

Download link: Album of Yangon Historical Photos (1900-1948)

Yangon Historical Photos (1949-1988)

Download link: Album of Yangon Historical Photos

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

၁၉၉၄ ခုႏွစ္ အာဖရိကတိုက္ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံမွ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ

ဒီဓာတ္ပုံေလးထဲက ကေလးငယ္တဦး ကေတာ့ ၁၉၉၄ခုႏွစ္ အာဖရိကတိုက္ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံက လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ပြဲၾကီးအျပီး အသက္မေသပဲ လြတ္ေျမာက္ရွင္သန္ရစ္သူမ်ားအနက္မွတစ္ဦးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။အေရွ႕အာဖရိက ေဒသတခုျဖစ္တဲ့ ရဝမ္ဒါ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႉလို႕ဆိုရင္ လူတိုင္းၾကားဖူးၾကမွာျဖစ္ေပမယ္႕အေသးစိတ္ကိုေတာ့ သိသူနည္းပါးလာလိမ္႕မယ္။ ဆက္လက္ျပီးေတာ့ ဒီအေၾကာင္းနဲ႕ပတ္သက္ျပီး အတီး ေလ့လာထားသမွ်ေလးေတြကို တင္ျပပါရေစ။
ရက္ေပါင္း (၁ဝဝ) ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့တဲ့ သတ္ျဖတ္မႈႀကီးအတြင္းမွာ ဟူတူလူမ်ဳိးစုေတြရဲ့ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ တြတ္စီလူမ်ဳိး ရွစ္သိန္းေက်ာ္ (သို႔) တစ္သန္းေက်ာ္နဲ႕ တြတ္စီေတြကို သနားျပီးဝွက္ေပးခဲ့တဲ့၊ အားနည္းသူေတြဘက္က ရပ္တည္ေပးခဲ့တဲ့ ဟူတူလူမ်ိဳး တစ္သိန္းေက်ာ္ပါ အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီအေရအတြက္ဟာ အဲ့ဒီအခ်ိန္က ရဝမ္ဒါလူဦးေရရဲ့ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈံးရွိေနပါတယ္။ ဤမွ်ေလာက္ အေရအတြက္ ျမင့္မားေအာင္ သတ္ျဖတ္မႉၾကီးအျပီးမွာေတာ့ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံဟာ ယေန႕ထက္တိုင္ေအာင္ပဲ ျပႆနာေပါင္း မ်ားစြာ ရင္ဆိုင္ရကာ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ့ အက်ိဳးဆက္ကို ခံစားေနရပါေသးတယ္။

ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း
တကယ္တမ္းမွာေတာ့ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံရဲ့သမိုင္းမွာ ဒီအေရးအခင္းၾကီးဟာ ပထမဆုံးအၾကိမ္ေတာ့လဲ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၅၉ခုႏွစ္မွာ ဟူတူလူမ်ိဳး ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးကို တြတ္စီလူမ်ိဳးစုေတြက လုပ္ၾကံတယ္ဆိုတဲ့ ေကာလဟာလကို အေျချပဳျပီး စတင္ျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ အဓိကရုန္းအတြင္းမွာလည္း ဘယ္ဂ်ီယမ္ ကြန္မန္ဒိုေပ်ာက္္က်ားတပ္ေတြ ေရာက္ရွိလာျပီး အေျခအေနေတြကို မထိန္းသိမ္းမွီအထိ တြတ္စီလူမ်ိဳး ႏွစ္ေသာင္းမွတစ္သိန္းခန္႕ သုတ္သင္ခံခဲ့ရျပီးေနာက္ ဒုကၡသည္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာဟာ အိုးပစ္အိမ္ပစ္နဲ႕ အနီးအပါးအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကို ေျပးဝင္သြားခဲ့ရပါေသးတယ္။ ၁၉၆၀ခုႏွစ္မွာ ဘယ္ဂ်ီယမ္ အစိုးရရဲ့အကူအညီနဲ႕ က်င္းပခဲ့တဲ့ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြင္းမွာေတာ့ ဟူတူလူမ်ိဳးေတြဟာ တြတ္စီလူမ်ိဳးေတြအေပၚ အႏိုင္ယူျပီး ႏိုင္ငံေရးအရ အသာစီးရသြားပါေတာ့တယ္။ ဒီအေျပာင္းအလဲဟာ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံမွာ အုပ္စိုးခဲ့တဲ့ တြတ္စီလူမ်ိဳးဘုရင္စနစ္ကို အဆုံးသတ္သြားေစပါေတာ့တယ္။ တဖန္ ၁၉၆၂ခုႏွစ္မွာ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံကတြတ္စီလူမ်ိဳး စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ တြတ္စီဂြါရီလာ အမည္ရလက္နက္ကိုင္ အင္အားစုဟာ ဂလဲ့စားေခ်ထိုးစစ္ ဆင္ႏႊဲရာမွ အာဏာရ ဟူတူအစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြါးျပီး ေနာက္ထပ္ လူဦးေရ ခုနစ္ ေသာင္းေလာက္ ထပ္မံ ဆုံး႐ွံဳးရျပန္ပါေတာ့တယ္။ ဒီလို အမုန္းပြါးမႉေတြရဲ့ စတင္ျမစ္ဖ်ားခံလာရာ အရင္းအျမစ္ကေတာ့ ကိုလိုနီ အေမြအႏွစ္ဆိုးေတြကပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၁၁ခုႏွစ္မွာပဲ ဂ်ာမဏီကိုလိုနီ တပိုင္းျဖစ္ေနတဲ့ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံမွာ ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ တြတ္စီေတြရဲ့ ဩဇာကို မခံလိုၾကတဲ့ဟူတူလူမ်ိဳးေတြကို တြတ္စီေတြက ရွင္းလင္းႏိုင္ရန္အတြက္ ဂ်ာမန္အစိုးရက ေျခထိုးခဲ့ပါေသးတယ္။ ပထမကမာၻစစ္ အျပီးမွာေတာ့ဗာဆိုင္း စာခ်ဳပ္အရ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံဟာ ဘယ္ဂ်ီယမ္ႏိုင္ငံရဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ကို က်ေရာက္ခဲ့ပါေတာ့သည္။ ဘယ္ဂ်ီယမ္ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာပဲ ဒီျပႆနာေတြရဲ့ ျမစ္ဖ်ားခံရာ ျဖစ္တဲ့ ဟူတူနဲ႕ တြတ္စီေတြကို သီးျခား မွတ္ပုံတင္ထုတ္္ေပးျခင္း။ ပညာေရးစနစ္တြင္လည္း ခြဲျခားဆက္ဆံေရးစနစ္ေတြကို စတင္ က်င့္သုံးပါေလေတာ့တယ္။ ကိုလိုနီစနစ္ မတိုင္မွီေရာ၊ ကိုလိုနီကာလ အတြင္းမွာပါ တြတ္စီလူမ်ိဳးစုေတြဟာ လူနည္းစုေတြ ျဖစ္ေနေပမဲ့ ပညာတတ္ဦးေရ မ်ားျပားျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွာ ဝင္ဆန္႕ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီကြာျခားမႈေတြဟာ အျပင္ပန္းအားျဖင့္ေတာ့ မထူးျခားလွေပမဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာတဲ့ အခါမွာေတာ့ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ေအာက္ေျခက ဟူတူလူမ်ိဳးေတြ အတြက္ေတာ့ ၁၉၉၄ခုႏွစ္မွာျဖစ္ေပၚလာမဲ့ အစုလိုက္ အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈႀကီးရဲ့ စတင္ ျမစ္ဖ်ားခံရာ အေၾကာင္းအရင္းအမွန္ပဲျဖစ္လာပါတယ္။
ဝါဒျဖန္႕စစ္ပြဲ
၁၉၉၀ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းမွာပဲ ရဝမ္ဒါဘာသာ စကားနဲ႕”ႏိုးထၾကေလာ့”ဟု အဓိပၸာယ္ရျပီး “ကန္ဂူရ(Kangura)” ဆိုတဲ့ ဂ်ာနယ္တေစာင္ကို ဟဆန္ဂီဇီ (၂၀၀၃ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံတကာ တရားရုံးမွ တသက္တကြၽန္းအမိန္႕က်ျပီး ယခု မာလီႏိုင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္တြင္ အျပစ္ဒဏ္ကို ခံစားလွ်က္ရွိသူ) ဆိုတဲ့ အစြန္းေရာက္ ဟူတူအမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္က စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အေရးအခင္းကာလ အတြင္းမွာလဲ ကန္ဂူရဂ်ာနယ္ဟာ ဟူတူေတြအေပၚ လြန္ကဲတဲ့ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္လာေအာင္ တိုက္တြန္းျပီး တြတ္စီေတြအေပၚမွာ သနားၾကင္နာဖို႕မလိုေၾကာင္းကို မွန္မွန္တင္ဆက္ေပးေနပါေတာ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ ရဝမ္ဒါအစိုးရပိုင္ ေရဒီယိုႏွစ္ခုဟာ အေရးအခင္းကာလအတြင္း အသံလႊင့္တဲ့ေနရာမွာ တြက္စီလူမ်ဳိးေတြဟာ ရဝမ္ဒါႏုိင္ငံမွာ၊ ပိုးဟပ္မ်ားလို အသံုးမဝင္ဘဲ ဆိုးက်ဳိးကိုသာ ေပးတာမို႔သတ္ျဖတ္ပစ္ဖို႔လိုေၾကာင္း ဝါဒျဖန္႔ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသလို ေရဒီယိုကေန လံႈ႕ေဆာ္အၿပီး နာရီပုိင္းအတြင္းမွာ တြတ္စီလူမ်ဳိးမ်ား စတင္အသတ္ခံရပါေတာ့တယ္။ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ရလဒ္ကေတာ့ သိပ္ျပီးမေကာင္းလွပါဘူး။ ယခုလက္ရွိကာလမွာ ေရဒီယိုအစီအစဥ္ႏွစ္ခုက တာဝန္ရွိသူေတြဟာ တသက္တကြၽန္းျပစ္ဒဏ္ကို ကန္ဂူရဂ်ာနယ္တိုက္ပိုင္ရွင္နဲ႕ အတူခံစားေနရပါတယ္။
သတ္ျဖတ္မႉအတြက္ ၾကိဳတင္ၾကံစည္ၾကျခင္း
ဟူတူအစြန္းေရာက္ေတြကို ဟူတူအစိုးရက ျပည္သူ႕စစ္မ်ား အျဖစ္ေလ့က်င့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ တူစီလူမ်ဳိးစုကို ဖိႏိွပ္သတ္ျဖတ္ရာ မွာ အစိုးရစစ္တပ္က တုိက္႐ိုက္သတ္တယ္လို႔ အျဖစ္မခံလိုတဲ့အတြက္ လူမ်ဳိးစုအရပ္သားျခင္းအၾကားမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ သာမန္ပဋိပကၡအသြင္မ်ဳိး ဖန္တီးလိုတာကလည္းတေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဟူတူသမၼတျဖစ္သူက သူ႔အေပၚမွာ အျပစ္တင္မခံရေလေအာင္ ကစားခဲ့တာဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။ အေရးအခင္းကာလ မတိုင္မီေလးမွာပဲ အစိုးရနဲ႕နီးစပ္တဲ့ ဟူတူစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းရွင္ တစ္ေယာက္ဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံကေနျပီးေတာ့ ဓားအလက္ ၅၈၁၀၀၀ ကို တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဓားေတြဟာ ေသနတ္ေတြနဲ႕စာရင္ အဖိုးႏႈန္းခ်ိဳသာျပီး ထိေရာက္စြာကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္လို႕ပါပဲ။
အေရးအခင္းကာလအတြင္း
ဇန္နဝါရီလ ၁၂ရက္ေန႕ ၁၉၉၄ခုႏွစ္မွာ ဟူတူလူမ်ိဳး လက္ရွိအာဏာရသမၼတနဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ဘူရန္ဒီႏိုင္ငံက သမၼတျဖစ္သူတို႕ စီးနင္းလိုက္ပါလာတဲ့ ေလယာဥ္ဟာ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ကီဂါလီၿမိဳ႕ကို ဆင္းသက္ဖို႕ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာပစ္ခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။ လုပ္ၾကံမႈအတြင္းမွာ သမၼတ ႏွစ္ဦးလုံး ေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဒီလုပ္ၾကံမႈဟာ တြတ္စီလူမ်ိဳး သူပုန္ေတြရဲ့လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္လို႕ ေရဒီယိုကစြပ္စြဲအျပီး နာရီပိုင္းအတြင္းမွာေတာ့ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံ တစ္ဝွမ္းမွာ သတ္ျဖတ္ပြဲၾကီး စတင္ပါေတာ့တယ္။ ဟူတူအစြန္းေရာက္ ျပည္သူ႕စစ္ေတြဟာ တြတ္စီလူမ်ိဳးေတြ အေပၚမွာ ရရာေရႊေငြေတြကိုလုယူ၊ တရုတ္ႏိုင္ငံက တင္သြင္းလာခဲ့တဲ့ဓားေတြနဲ႕ေယာက်ာ္းေတြကိုအရင္သတ္၊ မိန္းမေတြကို မုဒိန္းက်င့္ျပီး ရက္ရက္စက္စက္ကို သတ္ျဖတ္ပါေတာ့တယ္။ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ဟူတူအစြန္းေရာက္ေတြဟာ တြတ္စီေတြအေပၚ သနားျပီးဝွက္ေပးကာ အားနည္းတဲ့ဘက္က ရပ္တည္ေပးခဲ့တဲ့ ဟူတူတစ္သိန္းေက်ာ္ကိုပါ အခ်င္းခ်င္း လက္စတုန္းလုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကုလသမၼဂၢ ျငိမ္းခ်မ္းေရးထိန္းသိမ္းေရး တပ္သား ၁၀ေယာက္ပါ အဆစ္ပါသြားပါေတာ့တယ္။ အဆိုပါအေျခအေနကို ကုလသမၼဂၢၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ရိုမီရိုဒလဲ က သက္ဆုိင္ရာ အထက္ အဆင့္ဆင့္ကို အျမန္တင္ျပခဲ့ေပမဲ့ ဘယ္သူကမွ စိတ္ဝင္စားဟန္ မျပခဲ့ပါဘူး။
ဘယ္အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြကမွ သူတို႔စစ္တပ္ေတြကို ရဝမ္ဒါကိုလႊတ္ဖို႔ စိတ္မဝင္စားခဲ့ပါဘူး။ လက္ေရွာင္တဲ့အပုိင္းလည္း ရိွေနတယ္လို႔ အစြပ္စြဲခံခဲ့ရပါေသးတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တံုး ဆိုေတာ့ ရဝမ္ဒါ ျပႆနာမတုိင္ခင္ ေလးလေလာက္တုန္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆိုမာလီယာက အ႐ွဳပ္အရွင္းေၾကာင့္ လက္ေရွာင္ခဲ့ၾကတယ္လို႔လဲ ဆိုပါတယ္။ ဆိုမာလီယာမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာက ဘယ္လိုလဲဆိုေတာ့၊ ကုလသမၼဂၢၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္ ပါကစၥတန္စစ္သားမ်ားနဲ႔ အေမရိကန္စစ္သားမ်ားဟာ ဆိုမာလီယာ သူပုန္မ်ားနဲ႔ တုိက္ပြဲျဖစ္ရာက ေသဆံုးခဲ့ၾကရပါတယ္။ အဲသလို ပူပူေႏြးေႏြး ျဖစ္ထားခဲ့တာေၾကာင့္ အဲသလို အျဖစ္မ်ဳိးကို ႏုိင္ငံႀကီးေတြက ရဝမ္ဒါမွာ ထပ္ၿပီးၾကံဳေတြ႕လိုတဲ့ ဆႏၵမရိွတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အဲသလို အေျခအေနမ်ဳိးေအာက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဒလဲက ကုလသမၼဂၢဌာနခ်ဳပ္ကို သူတို႔အေနနဲ႔ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ဖို႔လိုေၾကာင္း အစီရင္ခံပါတယ္။ အဲသလို မစြက္ဖက္ဖူးဆိုရင္ ေနာက္ထပ္လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသေၾကႏုိင္တယ္လို႔လည္း တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၃၆နာရီအတြင္း ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ဖို႔တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ထိုတင္ျပခ်က္ကို အဲသည္အခ်ိန္က ကုလအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ ကိုဖီအာနန္က ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္တာဟာ ကုလရဲ့ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကို ေက်ာ္လြန္ေနတယ္လို႔လည္း အေၾကာင္းျပခဲ့ပါတယ္။ အဲသည့္အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ သမၼတျဖစ္တဲ့ ကလင္တန္က အေမရိကန္အစိုးရ အေနနဲ႔ အကူအညီမေပးတဲ့အျပင္ ကုလသမၼဂၢၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ကို ရဝမ္ဒါကေန ျပန္ေခၚဖို႔ ကိုဖီအာနန္ကို ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုလတပ္ကို ရဝမ္ဒါကေန ျပန္ၿပီး ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ ပါတယ္။
အမွန္မွာေတာ့ ၁၉၄၈ Genocide ဥပေဒအရ အဲသလိုသတ္ျဖတ္ေနျခင္းကို ကာကြယ္တားဆီးႏုိင္ခြင့္ ကုလသမဂၢမွာ တရားဝင္ အခြင့္အေရးရိွပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢအေနနဲ႔လည္း ဘယ္လိုနည္းကိုမွအသံုးျပဳၿပီး တားဆီးခဲ့တာ မရိွခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား စတင္ခဲ့တဲ့ ပထမႏွစ္ပတ္ သံုးပတ္အတြင္းမွာတင္ လူေပါင္းသိန္းခ်ီၿပီး အသတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အုိင္အာစီ အဖြဲ႕ရဲ့ တြက္ခ်က္မႈမ်ားအရသိရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ကလင္တန္ အစိုးရဟာလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းေရးတပ္ေတြကို ျပန္ေခၚဖို႕ကိုသာ ကုလသမဂၢကို တြင္တြင္ဖိအားေပးေနခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကလင္တန္ဟာ အဆိုပါလုပ္ရပ္အတြက္ ရဝမ္ဒါ ျပည္သူေတြကို တရားဝင္ ေတာင္းပန္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ တြတ္စီလူမ်ိဳး ကာဂါမီ ဦးေဆာင္တဲ့ ရဝမ္ဒါ မ်ိဳးခ်စ္တပ္ဦးဟာ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီ ရယူျပီး ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံရဲ့ အာဏာကို ျပန္လည္ရယူလိုက္တဲ့ ဂ်ဴလိုင္လ ေႏွာင္းပိုင္းမွာမွ အဆုံးသတ္သြားပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ညီညြတ္ေရးအေနျဖင့္ တြတ္စီေတြဘက္က ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ဟူတူလူမ်ိဳး ဘီဇီမန္ဂူ ကိုသာ သမၼတ ရာထူးခန္႕အပ္ျပီး ကာဂါမီ ကိုယ္တိုင္ကေတာ့ ဒုသမၼတ ရာထူးကို သာ ရယူခဲ့ပါတယ္။
အေရးအခင္းကာလ အျပီး ဆိုးက်ိဳးရလဒ္မ်ား
၁၉၉၄ခုႏွစ္ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈ အျပီးမွာေတာ့ သတ္ျဖတ္မႈတြက္ အဓိကတာဝန္ရွိသူေတြကို ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးမွ တရားစြဲဆိုခဲ့ရာမွာ လက္ရွိ တရားရင္ဆိုင္ဆဲ ၁မႈ၊ အယူခံဝင္ဆဲ ၁၇မႈ၊ ဆိုင္းငံ့ႏွင့္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၁၀မႈ၊ အမိန္႕ခ်မွတ္ျပီး ၃၃မႈနဲ႕ ရဝမ္ဒါျပည္တြင္း တရားရုံးကို လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့တာကေတာ့ ၁၀မႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ မီဒီယာ သမားသုံးေယာက္လဲ ပါဝင္ပါတယ္။ ျပစ္ဒဏ္က်ခံျပီး သူမ်ားထဲမွ ၁၁ေယာက္ကေတာ့ ရက္ေစ့လို႕ လြတ္ေျမာက္သြားျပီျဖစ္ျပီး ၃ေယာက္ကေတာ့ ေထာင္တြင္းမွာပဲ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါသည္။
စီးပြါးေရး
ဒီလူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈၾကီး အျပီးမွာေတာ့ ေကာ္ဖီနဲ႕လက္ဖက္ေျခာက္သာ အဓိကတင္ပို႕ေနရျပီး ကြန္ဂိုနဲ႕တန္ဇီးနီးယားတို႕လို ႏိုင္ငံၾကီးေတြၾကားမွာ ညပ္ေနတဲ့ အာဖရိက ကုန္းတြင္းပိတ္ ႏိုင္ငံငယ္ေလးဟာ ဒီေန႕အထိ ဘယ္လိုမွနာလန္မထူႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ေနရပါတယ္။ ၇၀ရာခိုင္ႏႈႈန္းေသာရဝမ္ဒါႏိုင္ငံက အိမ္ေထာင္စုေတြဟာ မိန္းမေတြက ဦးေဆာင္ေနရျပီး အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ သူတို႕ရဲ့ ေယာက်ာ္းေတြဟာ သတ္ျဖတ္မႈအတြင္းမွာ ေသဆုံးသြားခဲ့လို႕ပါပဲ။
လူမႉေရး
ဒီအေရးအခင္းၾကီး အျပီးမွာေတာ့ ရဝမ္ဒါလူထုဟာရုပ္ပိုင္းအျပင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာလူမႈဒုကၡေတြကို ယေန႕တိုင္ခံစားေနရဆဲပါ။ အေရးအခင္းကာလအတြင္းမွာ မုဒိန္းက်င့္ခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ အပါအဝင္ ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံဟာ အာဖရိကမွာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေရာဂါပိုး အမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိရတဲ့ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ေနပါတယ္။ အသက္မေသပဲ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ကေလးငယ္တေယာက္ဆိုရင္ အစာကိုလိုသည္ထက္လြန္ကဲစြာ စားသုံးတတ္တဲ့စိတ္ေရာဂါ စြဲကပ္ေနပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ သူမိဘေတြရွိစဥ္က အစာေကြၽးတာကို ျငင္းပယ္ျပီး နာရီပိုင္းအတြင္းမွာပဲ မိဘႏွစ္ပါးလုံးဟာသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရျပီးေတာ့ ကေလးငယ္ဟာ ကံေကာင္းစြာနဲ႕လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ျပီး ဒီစိတ္ေရာဂါဟာ တသက္လုံးစြဲကပ္ခံေနရပါေတာ့တယ္။
Genocide ဆိုတာ
ဂ်ီႏိုဆိုက္ဒ္သည္ လူမ်ိဳးတုန္းရာဇဝတ္မႈမ်ား၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ၿပီး စစ္ကာလအတြက္သာမက စစ္မျဖစ္သည့္ကာလအတြက္လည္း အက်ဳံးဝင္သည္။ က်ဴးလြန္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လူ႔အသက္ကို တန္ဖိုးမထားသည့္ သေဘာထား ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနၿပီး အာဏာရွင္ဘက္ေတာ္သားတို႔က က်န္ႏိုင္ငံသားတို႔အား ဘာသာကြဲဒိ႒ိမ်ား၊ အ႐ိုင္းအစိုင္းမ်ား၊ ဥပေဒေဘာင္ ျပင္ပကလူမ်ား၊ ေအာက္တန္းစားလူမ်ဳိးမ်ား၊ ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ား၊ ေသာင္းက်န္းသူအဖ်က္သမားမ်ား၊ မင္းမဲ့ဝါဒီမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၊ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစမ်ား၊ ပုဆိန္႐ိုးမ်ား၊ လူတန္းစားရန္သူမ်ား၊ တန္ျပန္ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား စသည္ျဖင့္ တံဆိပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကပ္ၿပီး ဂ်ီႏိုဆိုက္ဒ္ကို အမ်ားနဲ႕မတူသည့္ေနရာသို႕ေရာက္ေအာင္။ ကြဲျပားေစရန္ၾကိဳတင္လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိၾကသည္။ ကိုယ့္အတြက္ကိုမူ ျမင့္ျမတ္ေသာတာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနသူမ်ား၊ ျမင့္ျမတ္ေသာလူမ်ဳိးမ်ား၊ အမ်ဳိးဘာသာသာသနာသန္႔ရွင္းတည္တံ့ေရးကို ေစာင့္ထိန္းသူမ်ား၊ တိုင္းျပည္ကို အဓိကေစာင့္ေရွာက္ေနရသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံအတြက္ အဓိကအနစ္နာခံေနသူမ်ား၊ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ စစ္မွန္သည့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား စသည္ျဖင့္ မိမိတို႔ကိုယ္မိမိ သတ္မွတ္ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္၊ အမ်ဳိးသား၊ မ်ဳိးခ်စ္၊ ဝံသာႏု၊ စည္းလံုးညီၫြတ္ေရးဟူေသာ စကားလံုးမ်ားကို အသုံးျပဳကာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ကို ပိုမိုျပင္းထန္ေအာင္ျပဳလုပ္ကာ မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္တြန္းပို႕ေလ့ရွိၾကသည္။ ကုလသမဂၢက ၁၉၄၈ ခုတြင္ ဂ်ီႏိုဆိုက္ဒ္ ကြန္ဗင္းရွင္း စာခ်ဳပ္ကို အေသအခ်ာ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းခဲ့ရာ ၁၉၅၁ ခုမွာ စတင္အသက္ဝင္ခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ျမန္မာအပါအဝင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ ၁၃ဝ ေက်ာ္က လက္ခံအတည္ျပဳထားသည္။ ဤသေဘာတူစာခ်ဳပ္ ပုဒ္မ ၂ တြင္ ဂ်ီႏိုဆိုက္ဒ္ကို ယခုလို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ထားသည္။

“ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ လူအုပ္စု သို႔မဟုတ္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးဆုိင္ရာ လူအုပ္စု သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ လူအုပ္စုတခုကို တခုလံုးေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစိတ္တပိုင္းေသာ္လည္းေကာင္း ဖ်က္ဆီးပစ္ရန္ ရည္ရြယ္ ခ်က္ျဖင့္ ေအာက္ပါလုပ္ရပ္မ်ားကို က်ဴးလြန္ျခင္း။
(က) ယင္းလူအုပ္စု အဖြဲ႕ဝင္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္း၊
(ခ) ယင္းလူအုပ္စု အဖြဲ႕ဝင္မ်ားကို ႐ုပ္ခႏၶာပိုင္းအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စိတ္ပိုင္းအရ ေသာ္လည္းေကာင္း ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ထိခိုက္နစ္နာေစျခင္း၊
(ဂ) တစ္ခုလံုးအရ သို႔မဟုတ္ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအရ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပ်က္စီးမႈျဖစ္ေစရန္ အေသအခ်ာ စီစဥ္ ထားသည့္ ဘဝအေျခအေနမ်ားကို ယင္းလူအုပ္စုအေပၚ၌ သက္ေရာက္ေစျခင္း၊
(ဃ) ယင္းလူအုပ္စုအတြင္း ကေလးေမြးဖြားမႈမ်ားကို တားျမစ္ရန္ ရည္ရြယ္သည့္ အစီအမံမ်ား ခ်မွတ္ျခင္း၊
(င) ယင္းလူ အုပ္စုမွ ကေလးသူငယ္မ်ားကို အျခားလူစုသို႔ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းပစ္ျခင္း။”

၁၉၉၄ ခု ရဝမ္ဒါႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ခံု႐ံုးက ဂ်ီႏိုဆိုက္ဒ္ကို ယခုလို ထပ္မံခ်ဲ႕ထြင္၍ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။

“လူအုပ္စုတခုကို မေသ႐ံုတမယ္ မဝေရစာ ေကြၽးထားျခင္း၊ ေနအိမ္မ်ားမွ စနစ္တက် ေမာင္းထုတ္ျခင္း၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈကို အနိမ့္ဆံုးလိုအပ္ခ်က္ထက္ ႏွိမ့္ခ်ပစ္ျခင္း၊ ယင္းလူအုပ္စုကို တခုလံုးအရ သို႔မဟုတ္ တစိတ္တပိုင္းအရ ဖ်က္ဆီးပစ္ရန္ အထူးရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မုဒိမ္းမႈ၊ လိင္ကိစၥ အၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္ျခင္း။”

ဟူ၍ျဖစ္ေလသည္။
ဂ်ီႏိုဆိုက္ က်ဴးလြန္သည့္ အဆိုးဆံုးအာဏာရွင္တို႔ကို ျပင္ပမွအင္အားသံုးသည့္နည္းျဖင့္သာ နိဂံုးခ်ဳပ္ေစႏိုင္ခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ကေမၻာဒီးယား၊ ရဝမ္ဒါ၊ အေရွ႕တိေမာ၊ ေဘာ့စ္နီးယား- ဟာဇီဂိုဗီးနား၊ ကိုဆိုဗို၊ လိုင္ေဘးရီးယား၊ ဆီယာရာလီယြန္း၊ ေဟတီ၊ ပနားမား၊ အီရတ္၊ အာဖဂန္နစၥတန္ စသည့္ ဥပမာမ်ား အထင္အရွားရွိေနသည္။ မည္သူမွ် ျငင္းမရႏိုင္သည့္ သက္ေသ သာဓကမ်ားျဖစ္သည္။သတိခ်ပ္စရာပင္ျဖစ္သည္။
ကဲ ဒီေန႕ေတာ့ သုံးသပ္တင္ျပမႈကို ဒီေလာက္နဲ႕ပဲရပ္နားပါရေစ။ 

ရဝမ္ဒါျဖစ္စဥ္မ်ားကို အေသးစိတ္ဆက္လက္ေလ့လာခ်င္သူမ်ားကေတာ့ “ဟိုတယ္ရဝမ္ဒါ” ဆိုတဲ့ တကယ္႕အျဖစ္အပ်က္ကို အေျခခံျပီး႐ိုက္ကူးထားတဲ့ ရုပ္ရွင္ကို ယူက်ဴ႕ေပၚမွာ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႉဖို႕တိုက္တြန္းလိုက္ပါရေစ။
Rwanda Genocide documentary Part I
Rwanda Genocide documentary Part II
Rwanda Genocide documentary Part III
Rwanda Genocide documentary Part IV
Rwanda Genocide documentary Part V
Rwanda Genocide documentary Part VI
Rwanda Genocide documentary Part VII
Rwanda Genocide documentary Part VIII
Hotel Rwanda

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ ဆိုးရြားလြန္းခဲ့ဖူးတဲ့ သမိုင္း အပိုင္းအစ အခ်ဳိ့

လူသားသမိုင္းမွာ ျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ လူအေသအေပ်ာက္ အမ်ားဆုံးျဖစ္စဥ္ေတြထဲမွ ကိန္းဂဏန္း အမ်ားဆုံးနဲ႕ အရက္စက္ဆုံး အၾကမ္းတမ္းဆုံး ျဖစ္စဥ္တခုကို သင္သိပါသလား?? အေျဖမွန္ကေတာ့ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႕ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္ႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ အငတ္ေဘးဆိုက္မႈ ၾကီးပဲျဖစ္ပါတယ္။

ထုံးစံအတိုင္း တရုတ္အစိုးရရဲ့ တရားဝင္ ကိန္းဂဏန္း ထုတ္ျပန္မႉမ်ားအရ လူဦးေရ ၁၅ သန္းေလာက္သာ ဖိတ္စင္ခဲ့တယ္လို႕ ဆိုခဲ့ေပမဲ့ ပညာရွင္မ်ားရဲ့ ခန္႕မွန္းမႉအရ အနည္းဆုံး ၄၅သန္းထက္ မေလ်ာ႔ႏိုင္ဘူးဟု သိရပါတယ္။

ဒီကိန္းဂဏန္းေတြထဲမွာ အငတ္ေဘးေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့သူမ်ားအျပင္ တရုတ္ ဗဟို အစိုးရရဲ့ ႏိုင္ငံေရး ျပိဳင္ဖက္ အတိုက္အခံမ်ားကို ဖမ္းဆီး ႏွိပ္စက္ ညွင္းပန္းျခင္းေၾကာင့္ ေသဆုံးရသူ အေရအတြက္ပါ ပါဝင္ပါတယ္။

ဒီလို ဝမ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္ရပ္ဆိုးၾကီး စတင္ျဖစ္ပြါးခဲ့ရတဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရွိတဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ဟာ မိုးေရလုံးဝမရရွိပဲ မိုးေခါင္မႉမွ စတင္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ တျခားေဒသေတြမွာ ေရၾကီးျခင္းနဲ႕ ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့ရာသီ ဥတုေဖာက္ျပန္ျခင္း တို႕ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ေလလာသူမ်ားရဲ့ သုံးသပ္ခ်က္အရ ဒီဆိုးရြားလွတဲ့ ျဖစဥ္ၾကီးရဲ့ တရားခံ အေၾကာင္းရင္း ၃၀ရာခိုင္ႏွုန္းဟာ သဘာဝေဘး အႏၲရယ္ေၾကာင့္သာ ျဖစ္ျပီး က်န္တဲ့ ၇၀ရာခိုင္ႏွုန္းကေတာ့ လြဲမွားတဲ့ စီမံခန္႕ခြဲမႉေၾကာင့္လို႕ ဆိုပါတယ္။

ဒီလို လြဲမွားတဲ့ စီမံခန္႕ခြဲမႉဆိုရာမွာ မေအာင္ျမင္တဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရး စနစ္အသစ္ ကိုအတင္းအက်ပ္ ေျပာင္းလဲ အသုံးျပဳခိုင္းျခင္း ၊ေျမယာမ်ား အား အစိုးရပိုင္ျပဳလုပ္ျခင္း တို႕အျပင္ ေႏွးေကြး ေလးလံလွတဲ့ ဗဟို အစိုးရ ခ်ဳပ္ကိုင္ ၾကိဳးနီစနစ္တို႕ စတဲ့ အလြန္လြဲမွားတဲ့မဟာ စီမံခန္႕ခြဲမႉ အမွားေတာ္ပုံၾကီးလို႕ ပင္ေခၚႏိုင္ေလာက္ပါသည္။ အငတ္ေဘးဆိုက္မႈ အတြင္းမွာ လူမ်ားသာမက ႂကြက္မ်ားပါ ငတ္မြတ္မႉေၾကာင့္ ေသဆုံးရတယ္ လို႕ ဆိုပါတယ္။  

လူမ်ားဟာ ရရာ အစာကိုရွာေဖြ စားသုံးရာမွ ေခြးမ်ား၊ေၾကာင္မ်ား အစရွိတဲ့အိမ္ေမြးတိရိစာၦန္ မ်ားကို စားသုံးရာမွ ကိုယ့္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေရး အတြက္ လူအခ်င္းခ်င္းသတ္ျဖတ္စားသုံးတဲ့အထိ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ကုန္ၾကပါေတာ့တယ္။

ဒီလို ကပ္ဆိုက္ေနတဲ့ သုံးႏွစ္တာ ကာလအတြင္းမွာ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ အစရွိတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြကို ထြက္ခြါသြားၾက ရပါေတာ့သည္။

ဒါေၾကာင့္ ယေန႕ေတြ႕ျမင္ေနရတဲ့ ျမန္မာျပည္ေပါက္ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား အပါအဝင္ ကမာၻအႏွံ႕မွာ ျပန္႕က်ဲေနတဲ့ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြဟာ သမိုင္းေပး သင္ခန္းစာအရ အလုပ္ကို အင္အတန္မွ ၾကိဳးစားလုပ္ကိုင္ျပီး ေနာင္ေရးအတြက္ စုေဆာင္းၾကတာ ကို အေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ့အျမင္ကေတာ့ တရုတ္လူမ်ိဳးမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္လူမ်ိဳးမဆို တခါေသဘူး ပ်ဥ္ဖိုးနားလည္ဆိုတဲ့ စကားပုံအတိုင္းပါပဲ ဆင္းရဲတြင္းနက္ဖူးတဲ့ ဘယ္သူမဆို အဆင္ေျပျပီး တဲ့ေနရာတခုခုကို ရရွိျပီးျပီဆိုရင္ေတာ့ တဖန္ျပန္လည္ ဆင္းရဲမွာကို ေသမေလာက္ ေၾကာက္တတ္ၾကပါတယ္။ တျခားမၾကည့္ပါနဲ႕။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိတဲ့ငွါနဆိုင္ရာ အၾကီးအကဲ ေတြရဲ့လာဘ္စားမႉ အေျခအေနကိုသာ သုံးသပ္ၾကည့္ပါ။ 

ငယ္စဥ္ေတာင္ေက်းဘဝ ဆင္းရဲတြင္းနက္ခဲ့သူနဲ႕ ပုံမွန္ ဘဝကို အဆင္ေျပေျပ ျဖတ္သန္းလာခဲ့ၾကသူ တို႕ယွဥ္ၾကည့္ရင္ ငယ္စဥ္က ဆင္းရဲခဲ့သူမွာ ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့ နည္းလမ္းမ်ိဳးေတြကို လုပ္ျပီး ကိုယ္က်ိဳးရွာ တဲ့ေနရာမွာ သိသိသာသာၾကီးကို ပိုမိုေနတာကိုေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ဆင္းရဲေသာ္လည္း ႐ိုး႐ိုးသားသား နည္းလမ္းကို အသုံးျပဳျပီး ခ်မ္းသာလာတဲ့သူမ်ားလဲ ရွိေပမဲ့ ရာခိုင္ႏွုန္း အေနျဖင့္ေတာ့ မ်ားေနတာကိုေတာ့ လက္ခံရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။

သမိုင္းထဲက အစတခုကိုေတာ့ ဆြဲထုတ္လိုက္ပါျပီ။ တရုတ္က ျမန္မာအငတ္ေတြကို ေက်ြးေနရတာလား၊ တရုတ္ ေတြငတ္တုန္းက ျမန္မာအပါအဝင္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက တရုတ္အသုဘကို ဝိုင္းထမ္းေပးခဲ့ရ သလားဆိုတာကို။ ျမန္မာေတြငတ္ေနတုန္း တရုတ္က ေက်ြးထားရတယ္ ဆိုတဲ့လူၾကီး ကိုယ့္စကားကိုယ္သာတာဝန္ ယူေပေတာ့ဗ်ိဳ႕။

အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားဟာလည္း သူေျပာတဲ့ စကားအတြက္ တာဝန္ယူဖို ့ ေျပာဆိုျပီးျဖစ္သလို လူအခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ခ်င္စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ဖြခဲ့၊႐ႈပ္ခဲ့၊လိမ္ခဲ့၊ မဟုတ္မမွန္ လုပ္ၾကံ ခဲ့သူမ်ားဟာလည္း တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ကိုယ့္လုပ္ရပ္ေတြ အတြက္ ကိုယ္ျပန္တာဝန္ ယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ထိုနည္းလည္းေကာင္းပါပဲ ကြၽန္ေတာ္အတီးဟာလည္း ကိုယ္တင္တဲ့ပို႕စ္၊ ကိုယ္ေျပာတဲ့စကားကို ရဲရဲၾကီးတာဝန္ယူရဲပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဟာ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္း ဘယ္ဌာနကိုမွ ကိုယ္စားမျပဳ၊ အတီးသည္ အတီးတေယာက္ကိုသာ ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ အထင္ေတြလြဲမွားျခင္းမွ ကင္းေဝးၾကပါေစ။ 

လူသား အားလုံးကို ေလးစားလွ်က္
ပံု
အတီး (ဝါးလုံးရွည္)

အခုခ်စ္ အခုဆဲ ေရႊတို႔ပြဲ (သေရာ္စာ)

ဦးခင္ရီ။ ။က်ေနာ့္ဖက္က တရားဝင္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာက က်ေနာ္တုိ႔ လူမ်ဳိးထဲမွာ မပါဘူး။၁၉၈၂ ဥပေဒ သည္ ၆ ႏွစ္ ႀကာ ေရး ဆြဲ ခဲ႕ ၿခင္း ေႀကာင္႕၊ပညာရွင္ မ်ား စြာ ၿဖင္႕ ေရး ဆြဲ ခဲ႕ ၿခင္း၊တုိင္း ၿပည္ ေဒ သ အ ႏွံ႔ အ ၿပား သုိ႕ ခ် ၿပ ေဆြး ေႏြး ခဲ႕ ေသာေၾကာင့္၊ယေန႕ေခတ္ စါးလါ ေန ေသာ လူ႕အခြင္႕အေရး။ ခေလးအခြင္႕အေရး မ်ားႏွင္႕ ကုိက္ညီမႈ ၇ွိ ေန ပါ ေသာ ေၾကာင့္ လုံးဝ ျပင္ဆင္ဖို႕မလိုအပ္ပါခင္မ်ာ။

ပရိတ္သတ္မ်ား။ ။ ၾကိဳက္တယ္။ အစိုးရဆိုတာ ဒီလိုျပတ္ျပတ္သားသား ျဖစ္ေနရမယ္။ ဘယ္သူဘာပဲေျပာေျပာ ကြၽန္ေတာ္တို႕ကေတာ့ ဦးခင္ရီလို အမွန္တရားကိုရဲဝင့္စြာ ေျပာၾကားသူကို မေလးစားပဲ မေနႏိုင္ဘူးဗ်ာ။ဦးခင္ရီနဲ႕ အဖြဲ႕သားမ်ား က်န္းမာ ခ်မ္းသာပါေစဗ်ာ။

ဦးခင္ရီ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အခုလို အားေပးၾကတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႕ႏိုင္ငံမွာ ခိုးဝင္တဲ့ လူမ်ား လုံးဝမရွိပါဘူးခင္မ်ာ။
ပရိတ္သတ္မ်ား။ ။ ဟ ဒီငမူး၊ မူးမူး႐ူး႐ူးနဲ႕ ဘာေတြ ေလွ်ာက္ေျပာေနျပန္ျပီလဲ မသိပါဘူး။ ဒီလို ေကာင္ေတြအုပ္ခ်ဳပ္လို႕ကေတာ့ တိုင္းျပည္ပ်က္ပါျပီကြာ။ ရုပ္ကိုက က်က္သေရမရွိဘူး။

ပရိတ္သတ္မ်ား။ ။ ဟ ဒီငမူး၊ မူးမူး႐ူး႐ူးနဲ႕ ဘာေတြ ေလွ်ာက္ေျပာေနျပန္ျပီလဲ မသိပါဘူး။ ဒီလို ေကာင္ေတြအုပ္ခ်ဳပ္လို႕ကေတာ့ တိုင္းျပည္ပ်က္ပါျပီကြာ။ ရုပ္ကိုက က်က္သေရမရွိဘူး။
___________________________________________________________________
သမၼတရုံးမွ မႉးေဇာ္။ ။ ဘဂၤလီလက္နက္ကိုင္မ်ား ေရေၾကာင္းမွတဆင့္ စက္ေလွမ်ားျဖင့္ ဝင္ေရာက္ကာ စစ္ေတြျမိဳ႕ အား ေလာင္ခ်ာမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္သြားပါေၾကာင္း၊ ဆက္လက္၍ က်ဴးေက်ာ္လာသူ ဘဂၤလီမ်ားအား တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမ်ားမွ ရွာေဖြကာ ေခ်မႈန္းဖို႕ ျပင္ဆင္ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းမ်ား ရရွိထားပါသည္ခင္မ်ာ။

ပရိသတ္မ်ား။ ။ ။ အခုလို မွန္ကန္တိက်တဲ့ သတင္းေတြကို အခ်ိန္နဲ႕ တေျပးညီထုတ္ျပန္ေၾကျငာေပးတဲ့ အတြက္အလြန္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ကိုမႉးေဇာ္ခင္မ်ာ။ ေနာက္ထပ္လည္း ဒီလို သတင္းေတြကို အမွန္အတိုင္း ထုတ္ျပန္ေပးျပီး တိုင္းျပည္နဲ႕ လူမ်ိဳးအက်ိဳးကို ဆထက္ပိုးထမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါေစလို႕ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းလိုက္ေပးလိုက္ပါတယ္ခင္မ်ာ။

သမၼတရုံးမွ မႉးေဇာ္။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ရခိုင္ေဒသမွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြကို အတိုက္ခိုက္ခံ ေနရျခင္းမွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္းကို သမၼတၾကီး ဦးသိန္းစိန္မွ ဝန္ခံေျပာၾကားလိုက္ျပီျဖစ္ပါတယ္ခင္မ်ား။

ပရိတ္သတ္မ်ား။ ေဟ့ေရာင္ ေသာက္႐ူး မႉးေဇာ္။မင္းကိုမင္းဘာထင္ေနလဲကြ ေဟ။ မင္းဒီလိုေျပာလိုက္တဲ့ စကားရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အက်ိဳးကို မင္းနားမလည္ဘူးလားကြ။ ဟင္ သူေတာင္းစား။ မင္းလို ဘာမွ ေသာက္ဆင့္ မရွိ ေျပာေရးဆိုခြင့္မရွိတဲ့ေကာင္ဆီကလာတဲ့ သတင္းကို တို႕ကေတာ့ ဘယ္လိုမွ မယုံဘူးေဟ့။ဒီေကာင္ အလကားေကာင္ပါကြာ။ ေသာက္ရွက္လဲ တစက္မွရွိမဲ့ပုံ မေပၚပါဘူး။

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ့ သမိုင္းတစြန္းတစ နဲ႕ လူမ်ိဳးမ်ား ဝင္ေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္ပုံ

တို႕ျမန္မာေတြရဲ့ အျမင္စူးရွျပီး တလြဲဆံပင္ေကာင္းပုံတခ်ိဳ႕ကိုအနည္းငယ္ထင္ျပလိုပါတယ္ခင္မ်ာ။ အခုတေလာ အတီးတင္တဲ့ေရွးေဟာင္းပုံေတြမွာပါလာတတ္တဲ့ ကိုယ့္အဘိုးအဘြား အရြယ္ေလာက္ရွိတဲ့ လူမ်ိဳးျခားေတြကို တခ်ိဳ႕ကဘုမသိ၊ဘမသိနဲ႕ အသားလြတ္ ဝင္ေရာက္ ဆဲဆိုတာေတြ၊ေနာက္ပိုင္းမွ ႏိုင္ငံကို အေျခခ်လာျပီး ေအာက္တန္းစားအလုပ္ေတြကို လုပ္ကိုင္ေနၾကသူေတြ အျဖစ္ ႐ႈ႕ျမင္လာၾကတာကို အေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႕လာရပါတယ္။
ဒီလို မိုက္႐ိုင္းတဲ့ အယုတၱ အနတၱ စကားလုံးေတြကိုေတာ့ ေကာမန္႕ကေနဖယ္ရွားတာကလြဲျပီး ဘာမွတံု႕ျပန္မွာမဟုတ္ေပမဲ့လဲ ျပန္ၾကားေရး စာအုပ္ထဲက ေလသံျဖင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ သမိုင္းကို ေဝဖန္မိေသာ လူမ်ားအတြက္ေတာ့ ေျဖရွင္းခ်က္ေပးပါရေစ။ တကယ္ေတာ့ ဒါေတြဟာ သိပ္အထူးအဆန္းေတာ့လဲ မဟုတ္လွပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ရဲ့ ပညာေရးစနစ္ၾကီးဟာ မ်ိဳးဆက္ႏွစ္ခုစာမက အေမွာင္ခ်ခံထားရတဲ့ ဖတ္စာအုပ္ေတြနဲ႕ ၾကီးျပင္းလာရလို႕ပါပဲ။ ဒီလိုေျပာလို႕ ကြၽန္ေတာ္ဟာလဲ သမိုင္းပညာရွင္ၾကီးမဟုတ္ပဲ ဝါသနာအရ အလြတ္တန္း ေလ့လာလိုက္စားတဲ့ ဝါသနာရွင္တဦးသာျဖစ္ေၾကာင္းကိုၾကိဳတင္အသိေပးထားပါရေစ။ ဆက္လက္ျပီး “ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ့ သမိုင္းတစြန္းတစ နဲ႕ လူမ်ိဳးမ်ား ဝင္ေရာက္အေျခခ်ေနထိုင္ပုံကို ကြၽန္ေတာ္ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ေလး တင္ျပေပးပါရေစ။
တကယ္ေတာ့ ဒီ တရုတ္၊ကုလားစတဲ့ လူမ်ိဳးေတြဟာ အမ်ားထင္သလို အဂၤလိပ္လက္ထက္ေလာက္မွာမွ ရုတ္တရက္ၾကီး ဝင္ေရာက္အေျခခ်ျပီး လူဦးေရဗုံးေဘာလေလာ တိုးပြါးလာတာမဟုတ္ပါဘူး။ကိုလိုနီေခတ္မေရာက္မွီ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကိုျမန္မာမ်ားမသိမ္းပိုက္မွီ မြန္ဘုရင္မ်ား အာဏာသက္ေရာက္စဥ္ကာလတြင္းမွာပင္ ဒဂုံ၊သန္လ်င္၊ အစရွိတဲ့ အရပ္ေဒသမ်ားကိုဝင္ေရာက္အေျခခ်ေနထိုင္မႉေတြရွိေနျပီျဖစ္ျပီး ျမန္မာဘုရင္မ်ား ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကို အာဏာသက္ေရာက္စဥ္မွာေတာ့ သူတို႕ရဲ့အေျခခ်မႈဟာ အေတာ္ေလးကို ခိုင္မာေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာလို႕ ကြၽန္ေတာ္လက္လြတ္စံပယ္ရမ္းေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္ရွိခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ့ သမိုင္းအမွန္ကိုတင္ျပေနျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ေကာင္းပါျပီ။ ဆက္လက္ျပီး အေထာက္အထားမ်ားနဲ႕တင္ျပေပးပါ့မယ္။

၁၃ ရာစုမတိုင္မွီကပင္ အိႏိၵယ၊အာရပ္ ေရေၾကာင္းသြား ကုန္သည္တို႕သည္မလကၠာေရလက္ၾကားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား ဂ်ာဗားကြၽန္းသို႕ အသြား သန္လ်င္ျမိဳ႕တြင္ ခရီးတေထာက္ နားကာ ေရခ်ိဳႏွင့္စားနပ္ရိကၡာျဖည္႔တင္းျခင္း၊ သေဘၤာၾကံ့ခိုင္မႉမ်ား ျပန္လည္စစ္ေဆးျခင္း၊တည္ေဆာက္ျခင္းမ်ားရွိေနျပီျဖစ္ပါသည္။
မြန္ဘုရင္ ရာဇာဓိရာဇ္(ေခၚ)ဗညားႏြဲ႔(၁၃၈၃-၁၄၂၁) ဟာ အိမ္နိမ့္စံ မင္းသားဘဝႏွင့္ ဒဂုံ(ရန္ကုန္)အရပ္ကို အေျခစိုက္ျပီး ဟံသာဝတီထီးနန္းကို ပုန္ကန္ျခားနားစဥ္က ရာဇာဓိရာဇ္ဟာ အိႏိၵယပင္လယ္မွေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ မြတ္စလင္ အာရပ္ သေဘၤာသားေတြရဲ့အကူအညီကို ရယူခဲ့တာ ယုံမွားသံသယျဖစ္ဖြယ္ မရွိေၾကာင္းကို B. R. Pearn ေရးသားတဲ့ A History of Rangoon စာအုပ္မွာ ဒီလိုေရးသားထားပါတယ္။
During his occupation of Dagon, Razadarit had been aided by certain Muslim seamen, doubtless some of the Arabs who traded across the Indian Ocean so freely in these days; and this would suggest that the River was now being frequented by foreign sailors who took their merchandise through the Delta creeks to Pegu.
အေလာင္းမင္းတရားၾကီး လက္ထက္ ၁၇၅၅ အေရာက္မွာေတာ့ လူမ်ိဳးျခားမ်ားရဲ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွာ အေျခခ်ေနထိုင္မႉကို နဂါးဗိုလ္ထိပ္တင္ေဒြးျပဳစုေသာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ သမိုင္းစာအုပ္ရဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၂၄ မွာဒီလိုေရးသားထားပါတယ္။
(အေရွ႕ႏွင့္အေနာက္ေဖာက္လုပ္ထားေသာ လမ္းမွာယခုကမ္းနားလမ္း ေျမာက္ဘက္အနီးတြင္ရွိ၍ကုလားတန္းဟုေခၚသည္။ကုလားတန္းဟုေခၚျခင္းမွာ အိႏိၵယတိုင္းသားမ်ားႏွင့္ ဥေရာပတိုက္သားမ်ား ထိုစဥ္အခါက ဝင္ေရာက္အေျခခ်ေနထိုင္သည္ကို အစြဲျပဳ၍ကုလားတန္းဟုေခၚသည္။အဂၤလိပ္ကိုကုလားျဖဳဟုေခၚ၍ အိႏိၵယတိုင္းသားမ်ားကို ကုလားမဲဟုေခၚသည္။ျမိဳ႕တြင္း၌ ျမိဳ႕ဝန္မင္းအိမ္ေတာ္ႏွင့္ ရုံးေတာ္ စစ္ကဲ၊စစ္ၾကပ္၊ဗိုလ္မႉးစေသာ အရာရွိအိမ္မ်ား၊ မဟာေမဒင္ ဘလီ ၊ဘုရင္ဂ်ီ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္း၊အာေမနိယံ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းႏွင့္ အေကာက္ရုံးေတာ္ႏွင့္ ဆင္းရဲသားအိမ္မ်ားရွိသည္။ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားသည္ ေရာင္းဝယ္ေဘာက္ကား၍ေနထိုင္ၾကသည္။သေဘၤာဆိပ္မ်ားနားတြင္ ကုန္တင္ကုန္ခ်ရန္ပစၥည္းမ်ားကို သိုေလွာင္ရန္ဂိုေဒါင္မ်ားရွိသည္။၎သေဘၤၤာဆိပ္သုံးခုအနက္ တခုမွာ ယခုလတၱာလမ္းတြင္ တရုတ္လူမ်ိဳးတို႕၏ သေဘၤာမ်ား ဆိုက္ကပ္ရန္ျမန္မာမင္း၏ ခြင့္ျပဳခ်က္အရ သေဘၤာဆိပ္ တခုရွိသည္။တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားလည္းတစတစဝင္ေရာက္စီးပြါးရွာျပီးလွ်င္ ဆိပ္ကမ္းအနီးတြင္ ရပ္ကြက္ သီးျခားေနထိုင္ၾကသည္။ က်န္သေဘၤာဆိပ္တခုမွာ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွလာေသာ သေဘၤၤာမ်ားဆိုက္ကပ္ရန္ျဖစ္သည္။ဥေရာပတိုက္သားမ်ားသည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၌လာေရာက္ေနထိုင္ၾကသည္။၎တို႕အနက္ အခ်ိဳ႕ကား ကုန္သည္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ တခ်ိဳ႕ကား ျမန္မာဘုရင္မ်ားထံ၌ ေက်းေတာ္မ်ိဳး၊ကြၽန္ေတာ္မ်ိဳး အျဖစ္ ဝင္ေရာက္အမႈထမ္းၾက၏။မစၥတာ ေဂ်ာင္းေဆးဆိုသူႏွင့္ ဘာဘာရွိန္(Mr Jhaunsay and Baba Sheen)တို႕သည္ အေကာက္ခြန္အရာရွိႏွင့္ အခြန္ဝန္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။) ဟူ၍ အထင္အရွားပါရွိပါသည္။
တဖန္ B. R. Pearn ေရးသားတဲ့ A History of Rangoon စာအုပ္ထဲမွာလဲ ဒီလိုေဖာ္ျပထားပါေသးပါတယ္။
inside the stockade, which, as suburbs grew up, came to be known as “the Fort” (the strict meaning of the Burmese myo), the town consisted primarily of three streets running east to west, and two running south to north; l there were other minor streets also, including one immediately behind and parallel to the southern side of the sodckade. The southernmost of the major east-west streets, running slightly north of the present Strand Road, came to be known as the Kaladan, “the street of the foreigners”, because most of the foreign merchants lived there.
အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးေကာ၊ျမန္မာလူမ်ိဳးက ပါျပဳစုထားတဲ့ရာဇဝင္က်မ္းအခ်က္မွန္၊မမွန္ကို ကြၽန္ေတာ္တင္ျပထားတဲ့ပုံမွာပါရွိတဲ့ ဗလီမ်ား။ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ား၊အာေမးနီးယမ္း သခ်ိဳင္းေနရာမ်ားနဲ႕တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။
ဒီအေထာက္အထားေတြကိုၾကည့္ခ်င္းအားျဖင့္ ဝင္ေရာက္အေျခခ်ေနထိုင္သူေတြဟာ သူတို႕ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ သာသနာကို လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ပိုင္ခြင့္ရွိသလိုေဒသခံမ်ားကေန တျခားဘာသာမ်ားကို ကူးေျပာင္းကိုးကြယ္တာမ်ိဳးရွိႏိုင္သလို လူမ်ိဳးျခားကေန ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ ကိုမိမိႏွလုံးသားမွ ၾကည္ျဖဴစြာကူးေျပာင္းသြားသူမ်ားလဲ ရွိပါတယ္။ သက္ေသအျဖစ္ျပရမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ B. R. Pearn ရဲ့ A History of Rangoon စာအုပ္မွာပဲ ဒီလိုေဖာ္ျပထားပါတယ္။
The easternmost road, which was an extension of the town road corresponding with modern Lewis Street, passed out through the Wungyi’s gate and was known as the Wungyi’s Road; the name was derived from the circumstance that the town road of which the Wungyi’s Road was the extension ran past the Myowun’s residence. This road ran from the gate in a direction slightly west of north and at about the point where the Sots Kirk now stands came on to the line of the modern Signal Pagoda Road and so to the Pagoda. These roads were both paved with bricks by a Muslim merchant who turned Buddhist.
ဒါကိုၾကည့္ခ်င္းအားျဖင့္ ဝန္ၾကီးလမ္း(ယခု အလံျပဘုရားလမ္း အနီးဟုခန္႕မွန္းရ)လို႕ေခၚတဲ့ လမ္းကို အလံျပဘုရားလမ္းႏွင့္ ေရႊတိဂုံဘုရားထိေရာက္ေအာင္ ေဖာက္လုပ္လႈဒါန္းခဲ့သူမွာ ဗုဒၶဘာသာကို သက္ဝင္ ယုံၾကည္လာသူ မြတ္စလင္ ကုန္သည္တေယာက္ ( Muslim merchant who turned Buddhist.) ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို အထင္အရွားျမင္ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ လူမ်ိဳးျခားေတြဟာ အဂၤလိပ္ေခတ္ေလာက္မွ တျပံဳတေခါင္းၾကီးဝင္ေရာက္လာတာမဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုအားလုံး သေဘာေပါက္ေက်နပ္ႏိုင္ၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္ေရာက္မွ လူဦးေရတိုးတက္လာတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဒီအေၾကာင္းကို လက္လွမ္းမွီသေလာက္ေလး ကြၽန္ေတာ္တင္ျပေပးပါရေစ။ အဂၤလိပ္ေတြဟာ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ျပီးေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမိဳ႕မ်ားတည္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ မီးရထားလမ္းေဖာက္လုပ္ရန္ အတြက္ လိုအပ္တဲ့လုပ္သားအမ်ားအျပင္ စီးပြါးေရးလုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ အရင္းရွင္ကုန္သည္တခ်ိဳ႕ကိုပါ အိႏိၵယႏိုင္ငံမွတဆင့္ေခၚသြင္းလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာေတာ့ ဘာသာေရးနဲ႕မဆိုင္ေတာ့ဘူးလို႕ထင္ပါတယ္၊ဘာေၾကာင့္ဒီလိုေျပာႏိုင္သလဲဆိုေတာ့ ဝင္ေရာက္လာတဲ့ အလုပ္သမားအမ်ားစုမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အိႏိၵယလူမ်ိဳး ဟိႏၵဳဘာသာဝင္ေတြဟာ ျမိဳ႕ျပတည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြနဲ႕အေျခခံလုပ္ငန္းခြင္မ်ား။ အိႏၵိယလူမ်ိဳး ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မီးရထားလမ္းေဖာက္ေရး လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း(ရန္ကုန္ ပဲခူးမီးရထားလမ္းမတေလွ်ာက္ ထို အိႏၵိယ -ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္ ေက်းရြာၾကီး ေတြကို အခုထိေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါတယ္)အိႏၵိယလူမ်ိဳး အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြဟာ အေရာင္းအဝယ္ႏွင့္ ကုန္သည္လုပ္ငန္း၊အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းသားျဖစ္တဲ့ ခ်စ္တီးလူမ်ိဳးေတြဟာ ေငြတိုးေခ်းတဲ့လုပ္ငန္းေတြကို အားသန္လုပ္ကိုင္ၾကတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီတင္ျပခ်က္ဟာ ကြၽန္ေတာ္သိထားသေလာက္ အၾကမ္းဖ်င္းတင္ျပခ်က္သာျဖစ္ျပီး လူမ်ိဳးတမ်ိဳးကို အလုပ္အကိုင္တခုနဲ႕ ဘယ္လိုမွတရားေသ တြဲစပ္လို႕မရႏိုင္ပါဘူးခင္မ်ာ။မည္သည့္လူမ်ိဳးက မည္သည့္လုပ္ငန္းကိုလုပ္ကိုင္သည္ျဖစ္ပါေစ သမၼာအာဇီဝါက်ျပီး ႐ိုးသားဖို႕ပဲလိုအပ္ပါတယ္။သူ႕ဟာသူ ခ်ီးပုံးပဲထမ္းထမ္း၊အမိႈက္ပဲ က်ံုးက်ံုး ႐ိုးသားစြာရတဲ့ ေငြျဖစ္တဲ့ အလြန္ျဖဳစင္ပါတယ္။
ဒီအလုပ္ေတြကိုေအာက္တန္းစားအလုပ္အျဖစ္ ႏွိမ္႕ခ်႐ႈျမင္တဲ့လူဟာ သူရဲ့ပင္ကိုယ္အတြင္းစိတ္မေကာင္းမႉနဲ႕ စာဖတ္အားနည္းသူမ်ားလို႕ပဲကြၽန္ေတာ္႐ႉျမင္မိပါတယ္။ ေနာက္ျပီး တခ်ိန္က ဒီလိုဘယ္သူမွမလုပ္ခ်င္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ေတြကိုလုပ္ခဲ့တဲ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံဟာ အႏူျမဳဗုံးေတာင္ ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ျပီး ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ ေရႊျမန္မာေတြကေတာ့ လူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီလိုအလုပ္ေတြလုပ္ဖို႕ တစတစနဲ႕ ေမြးရပ္ေျမကို စြန္႕ခြါေနရတာကို လူတိုင္းသိႏိုင္ပါတယ္။ ကံၾကမၼာ လွည္းဘီးဆိုတာမ်ိဳးဟာ တပတ္လည္တတ္ပါတယ္။ဆင္ျခင္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ဒီေနရာမွာ ၾကံုလို႕ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အမ်ားသိထားတဲ့နာမည္ေက်ာ္ ခ်စ္တီးလူမ်ိဳးေတြဟာ မြတ္စလင္ေတြမဟုတ္ၾကပါဘူး။ခရစ္ယာန္ဘာသာကိုးကြယ္တဲ့လူမ်ားရွိသလို အမဲသား၊ဝက္သား မစားပဲ ဟိႏၵဳ၊ဗုဒၵဘာသာမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာတာကို မယုံဘူးဆိုရင္ေတာ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႕က ခ်စ္တီးထမင္းဆိုင္တဆိုင္ထဲကို ဝင္ထိုင္ျပီး ေဟ့၊ အမဲသားဟင္းနဲ႕တပြဲေပးစမ္းကြာလို႕သာမွာၾကည့္လိုက္ၾကပါခင္မ်ာ။ ေနာက္ျပီး ကြၽန္ေတာ္တို႕ ဖတ္စာအုပ္ထဲမွာ သင္ခဲ့ရတဲ့ ေတာင္သူလယ္သမားေတြကိုႏွိပ္စက္ခဲ့တဲ့ ခ်စ္တီးေတြရဲ့ အတိုးႏႈန္းဟာေလးက်ပ္တိုးပါ။ ယခုအခ်ိန္ကိုယ့္ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း အေပါင္မပါပဲေခ်းငွါးၾကည့္လိုက္ပါ။ အနည္းဆုံး ၂၀ တိုးနဲ႕ပဲရပါလိမ္႕မယ္။ အေပါင္ပစၥည္းပါရင္ေတာ့ ဘယ္ေစ်းလဲဆိုတာလူတိုင္းသိမွာပါ။ အဂၤလိပ္ေခတ္နဲ႕ လက္ရွိေခတ္ေငြေဖာင္းပြမႉကေတာ့ ကြာတာေပါ့ေလ။
တကယ္ေတာ့ ဒီလိုပုံထဲမွာပါလာၾကျပီး ဆဲဆိုခံေနရတဲ့လူေတြဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္မီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကူးစက္လာခ်ိန္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္မွာ အိႏိၵယႏိုင္ငံဘက္ကို မွီရာ သေဘၤာ၊ကား၊ရထားသုံးျပီး အျမန္ျပန္ေျပးရပါေတာ့တယ္။ဘာယာဥ္မွ အသုံးျပဳဖို႕ မမွီလိုက္သူေတြကေတာ့ ၾကမ္းတမ္းတဲ့လမ္းခရီး ကို ကေျခလ်င္ ျပန္ေျပးရပါေတာ့တယ္။ အဲလိုျပန္ျပီး စစ္ေဘးဒါဏ္ေရွာင္တဲ့လူေတြရဲ့တဝက္ေလာက္ကေတာ့ စစ္ေဘးဒါဏ္၊ရာသီဥတု၊ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႉနဲ႕ ေရာဂါဘယမ်ားအစရွိတဲ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံဘက္ကို မေရာက္မွီလမ္းမွာပဲ ဇီဝန္ေၾကႊသြားၾကပါေတာ့တယ္။
ကိုလိုနီေခတ္ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေနလူထုဟာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားထက္ ဥရာပတိုက္သားမ်ား၊ လူမ်ိဳးျခားမ်ားက ပိုမိုမ်ားျပားပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ပိုင္း ေရာင္စုံသူပုန္သာင္းက်န္းသူေတြရဲ့ ရန္ေၾကာင့္ နယ္ေဝးေန ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရန္ကုန္ျမိဳ႕ကိုတိုးတက္ အေျခခ်လာျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ အတီးတင္ေပးထားတဲ့ဓာတ္ပုံဟာ တခ်ိန္ကကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ့ သမိုင္းဟာ ဒီလိုေတာက္ေျပာင္ခဲ့တယ္ဆိုတာတယ္၊ အမ်ားျပည္သူ ဗဟုသုတရေစႏိုင္ဖို႕သာရည္ရြယ္ပါတယ္ခင္မ်ာ။သူ႕ဟာသူ တကယ္တည္ရွိခဲ့လို႕ ဓာတ္ပုံထဲမွာပါလာတဲ့ ကိုယ့္အဘိုး၊အဘြားအရြယ္ေတြကို တလြဲမာန နဲ႕ အသားလြတ္ထိုင္ဆဲဖို႕မဟုတ္ပါဘူးခင္မ်ာ။ ဒါမွ မဟုတ္ပဲ ဒါငါ့ႏိုင္ငံကြ မေနခ်င္ထြက္သြားဆိုတဲ့လူမ်ားအတြက္လဲ တခုေျပာခ်င္ပါတယ္။ သူတို႕ေတြကို ဘယ္သူမွ ေမာင္းထုတ္ဖို႕မလိုပါဘူးခင္မ်ာ။ တစတစ ယိုယြင္းလာျပီျဖစ္တဲ့ ေမြးရပ္ေျမကို လူမ်ိဳးျခားေတြေရာ၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ ကိုယ္တိုင္ပါ ေရၾကည္ရာမ်က္ႏုရာ ထြက္ခြါေနၾကတာ လူတိုင္းအျမင္ပါပဲ။ဒါမွ မဟုတ္ရင္လဲ အတီးတင္ေပးထားတဲ့ ပုံေလးေတြကို ေဒါင္းလုပ္ခ်။ ျပီးရင္ ဖိုတိုေရွာ့ထဲထည့္။ မျမင္ခ်င္တဲ့ ကုလားမ်ား၊တရုတ္မ်ား ကို ဖယ္ရွားပစ္ျပီးေတာ့ “တခ်ိန္တုန္းက အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ အလွဆုံးျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးသီးသန္႕ ေနထိုင္သည့္ မဟာရန္ကုန္ေရႊျမိဳ႕ေတာ္” တို႕ “လူမ်ိဳးျခား ကင္းစင္ ျမန္ျပည္တခြင္” တို႕ဘာတို႕လို ေခါင္းစဥ္မ်ားတပ္ျပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးၾကီးသာ ရွဲၾကေပေလေတာ့။
ကြၽန္ေတာ္ဟာ သမိုင္းပညာရွင္မဟုတ္ပဲ အလြတ္တန္း ေလ့လာတဲ့ ဝါသနာရွင္တေယာက္သာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ကြၽန္ေတာ့တင္ျပခ်က္မွာ အမွားအယြင္းမ်ား ပါရွိခဲ့သည္ရွိေသာ္ ေထာက္ျပေဝဖန္ေပးပါရန္စာ႐ႉသူမိတ္ေဆြမ်ားအား ေလးစားစြာပန္ၾကားအပ္ပါသည္။ ဒီပို႕စ္ဟာ ကုလားသမိုင္း၊တရုတ္သမိုင္း မဟုတ္သလို ရိုဟင္ဂ်ာသမိုင္းလဲမဟုတ္ပါ။ရန္ကုန္ျမိဳ႕သမိုင္းစစ္စစ္သာျဖစ္ပါသည္။ သို႕ျဖစ္ပါ၍ အျပဳသေဘာ ေဆာင္ေသာ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား၊ေဝဖန္ခ်က္မ်ားကို တေလးတစားႏွင့္ျပန္လည္ေျဖၾကားမွာျဖစ္ေသာလည္း ပို႕စ္႕ႏွင့္မဆိုင္ေသာ ကိစၥမ်ားႏွင့္ ႐ိုင္းစိုင္းေသာ ေကာမန္႕မ်ားကိုေတာ့ ဖယ္ရွားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုဝမ္းနည္းစြာျဖင့္ ၾကိဳတင္အသိေပးလိုက္ရပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

အကိုးအကား
1) နဂါးဗိုလ္ထိပ္တင္ေဒြးျပဳစုေသာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕သမိုင္း
2) http://www.scribd.com/doc/100740788/History-of-Yangon-by-Nagarbo-Htake-Tin-Dwe
3) B. R. Pearn, Corporation of Rangoon, American Baptist Mission Press, Rangoon, 1939 ေရးသားေသာ A History of Rangoon
4) http://www.tuninst.net/Myanmar/Hist_Rgn/found-rgn/alaungpaya-rgn1/alaungpaya-rng1.htm#ALAUNGPAYAS-RANGOON-1
5) Photo via Ye Myat Thu

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

အဆိပ္ရွိေသာမိႈမ်ား

အလြန္သာယာလွပေသာ ေႏြဦးရာသီကာလက်ေရာက္လာခါစအခ်ိန္ ေတာအုပ္ၾကီးတခုရဲ့ အလယ္မွာ ကေလးငယ္ေလးတေယာက္နဲ႕ သူ၏ မိခင္ ျဖစ္သူတို႕ ဟာ မိႈရွာထြက္လာခဲ့ၾကသတဲ့။ ေတာအုပ္ၾကီးရဲ့ တေနရာလဲ အေရာက္မွာေတာ့ အလြန္ၾကီးမားတဲ့ မိႈက်င္းတက်င္းကို ဘြားခနဲ႕ ေတြ႕လိုက္ရေတာ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ကေလးငယ္ဟာ အလြန္ အားရဝမ္းသာျဖစ္ျပီး ဟစ္ေအာ္မိလိုက္သတဲ့။ ” အို ေမေမေရ၊ ၾကည့္စမ္းပါဦး၊ မိႈက်င္းၾကီးမွ အၾကီးၾကီးပဲ။ သားတို႕ေတာ့ပြတာပဲ၊ ကဲ အခုပဲ သြားတူးလိုက္ရေအာင္ေနာ္” ထို အခါ မိခင္ ျဖစ္သူမွ သားငယ္ကို တခ်က္ဟန္႕တားလိုက္ကာ “သားငယ္၊ ဒီမိႈေတြဟာ လူေတြစားဖို႕ မသင့္ေတာ္တဲ့ မိႈ ၊အဆိပ္ရွိတဲ့ မိႈ အမ်ိဳးအစားေတြကြဲ႕။ ဒီလို မိႈမ်ိဳးကိုစားမိရင္ေတာ့ အသက္အႏၲရယ္ကိုစိုးရိမ္ရတတ္တယ္။ လာလာ ဒီေနရာကေန အျမန္သြားၾကရေအာင္” ဒီလိုနဲ႕ သားအမိ ႏွစ္ေယာက္ဟာ အိမ္အျပန္လမ္းကို တိတ္ဆိတ္စြာနဲ႕ ျပန္လာခဲ့ၾကတာေပါ့။ အတန္ၾကာတဲ့ အခါမွာေတာ့ မိခင္ျဖစ္သူက တိတ္ဆိတ္ ျငိမ္သက္မႉကို စတင္ ျဖိဳခြဲလိုက္ျပီး ” သားငယ္ ဖရန္႕၊ ေမ့ေမ့ကို ၾကည့္စမ္း၊ သိလား သား။ လူ႕ေလာကၾကီးထဲမွာေလ ေမေမတို႕ အခုနက ေတြ႕လိုက္ရတဲ့ မိႈလိုမ်ိဳးနဲ႕ တူတဲ့ လူမ်ိဳးေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတယ္ သား။သား ေတြ႕တယ္မဟုတ္လား၊ ေတာနက္ထဲမွာေလ အင္မတန္မွစားလို႕ ေကာင္းတဲ့ မိႈမ်ိဳးရွိသလို ကိုယ့္ကို အႏၲရယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ မိႈမ်ိဳးေတြရွိတတ္ၾကတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ေမေမတို႕ က်င္လည္ေနရတဲ့ လူ႕ေလာကၾကီးထဲမွာလည္း ဒီလို လူဆိုးနဲ႕ လူေကာင္းေတြကို ေတြ႕ရေလ့ရွိတယ္ သား။ ေမေမတို႕ဟာ အဆိပ္ရွိတဲ့ မိႈမ်ိဳးကိုစားသုံးျခင္းမွ ကာကြယ္ေရွာင္ရွားသလို ဒီလို လူဆိုးလူညစ္ေတြရဲ့ရန္ကိုလည္းကာကြယ္ရလိမ့့္္မယ္၊ သား နားလည္တယ္မဟုတ္လား?” “ဟုတ္ကဲ့ေမေမ သားနားလည္ပါျပီ၊ အဆိပ္ရွိတဲ့ မိႈမ်ိဳးကို စားမိရင္ အႏၲရယ္ရွိသလိုမ်ိဳး လူဆိုး လူညစ္ေတြနဲ႕ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရတဲ့အခါ ႐ႈပ္ေထြးေပြလီတဲ့ ျပႆနာေပါင္းစံုနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရႏိုင္တယ္ဆိုတာကို။ ဟုတ္တယ္ မဟုတ္လား ေမေမ။” “မွန္တယ္ ငါ့သား၊ ဒါဆိုရင္ ဘယ္သူ ဘယ္ဝါေတြအ အဆိပ္ရွိတဲ့မိႈလိုမ်ိဳး လူေတြလဲ ဆိုတာ ခြဲျခားတတ္ျပီသလား သားငယ္” ထို အခါ ကေလးငယ္ေလးဟာ သူရဲ့ လက္ဝါးႏွစ္ဖက္ကို ပါးျပင္မွာ ကပ္လိုက္ျပီး တစုံတခုကို သတိရသြားဟန္ျဖင့္ ” အို ေမေမေရ၊ သား သေဘာေပါက္သြားျပီ၊ ဒီ ဒီလို အဆိပ္ရွိတဲ့မိႈေတြဟာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေတြ မဟုတ္လား၊ ဟာ ဟုတ္တာေပါ့၊ ဒီအေၾကာင္းကို သားရဲ့ အတန္းပိုင္ဆရာမကလဲ တခါတေလ သားတို႕ေက်ာင္းသားေတြကိုေျပာေလ့ရွိတတ္တယ္ေလ” ကေလးငယ္၏ စကား အဆုံးမွာေတာ့ မိခင္ျဖစ္သူဟာ သားငယ္ရဲ့ သေဘာေပါက္လြယ္မႉကို ခ်ီးက်ဴးသည့္အေနျဖင့္ ကေလးငယ္၏ ဦးေခါင္းကိုပြတ္သတ္ကာ ” ေတာ္တယ္ ငါ့သား၊ ေမေမတို႕ လူ႕ေလာကမွာေလ ဒီလို မ်ိဳး အဆိပ္အေတာက္ေတြနဲ႕ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ဂ်ဴး မိႈေတြ အမ်ားၾကီးပဲ သားရဲ့၊ ဂ်ဴး ေစ်းသည္၊ဂ်ဴး သားသတ္သမား၊ ဂ်ဴး ျမင္းလွည္းေမာင္းသမား၊ ဂ်ဴးဆရာဝန္ ၊ အို စုံလို႕ပါပဲသားရယ္။ သူတို႕ကို ၾကည့္လိုက္သား၊ ဒီလို အဆိပ္ရွိတဲ့ လူေတြဟာ သူတို႕ဟာသူတို႕ ယုတ္မာေကာက္က်စ္ေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ခင္မင္ ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အမူအရာေတြကိုျပျပီး ခ်ဥ္းကပ္လာသည္ျဖစ္ေစ ဘယ္ေသာ အခါမွ မယုံလိုက္မိေစနဲ႕ ငါ့သား၊ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ ဂ်ဴးဟာ ဂ်ဴးေတြပဲျဖစ္လို႕ပါပဲ၊” “ဟို ေတာနက္ထဲက အဆိပ္ရွိတဲ့မိႈေတြလိုမ်ိဳးေပါ့ ဟုတ္လားေမေမ” “မွန္တာေပါ့ သားငယ္၊ အဆိပ္ရွိတဲ့ မိႈေလး တပင္ဟာ မိသားစုတခုလုံးကိုေသေစႏိုင္တယ္၊ ဒီလိုပဲ ဂ်ဴး ေရွ႕ေန တေယာက္ဟာ ရြာတရြာလုံး၊ျမိဳ႕တျမိဳ႕လုံးကို ေကာင္းေကာင္းၾကီး ဒုကၡေပးႏိုင္တယ္။ေနာက္ဆုံး ေမေမတို႕ ဂ်ာမန္ အမ်ိဳးသားတရပ္လုံးကို ဒုကၡေရာက္သြားေစႏိုင္တယ္ ငါ့သား” “ဟာ ဟုတ္လား ေမေမ၊ ဒါဆို သားကိုေျပာျပပါဦး၊ ဒီလို အဆိပ္ရွိတဲ့ ဂ်ဴးေတြအေၾကာင္းကို က်န္တဲ့ တျခား ဂ်ဴးမဟုတ္တဲ့လူမ်ိဳးေတြက မသိၾကဘူးလားေမေမ ၊သားကိုအျမန္ေျပာျပပါဦး” ထိုအခါတြင္ေတာ့ မိခင္ျဖစ္သူမွ ေခါင္းကို ေျဖးညင္းစြာ ခါယမ္းကာ “ကံဆိုးစြာနဲ႕ပဲ သူတို႕ေတြ မသိၾကေသးဘူး ငါ့သား၊သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဂ်ဴးမဟုတ္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြဟာ သူတို႕ေတြရဲ့ အေၾကာင္းကို မသိၾကေသးဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ေမေမတို႕၊သားတို႕ဟာ လူေတြကို အလင္းေရာင္ေပးရမယ္။ လူေတြကို ဂ်ဴးေတြရဲ့ အေၾကာင္းကို အသိေပးရမယ္၊ အထူးသျဖင့္ သားတို႕လို ငယ္ရြယ္တဲ့ ဂ်ာမန္ ကေလးငယ္ေတြဟာ ဂ်ဴးေတြရဲ့အေၾကာင္းကို သိကိုသိထားရမယ္၊ၾကည့္စမ္းပါဦး၊ ေႏြဦးရာသီေရာက္လာတာနဲ႕ ဒီလို အဆိပ္ရွိတဲ့ မိႈမ်ိဳးေတြဟာ ေတာအုပ္ရဲ့ေနရာအႏွံ႕မွာ ေတြ႕ရသလို ဂ်ဴးေတြဟာလည္း ကမ႓ာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာေတြ႕ရတတ္တယ္၊ဒီလို ဂ်ဴးေတြဟာ လူသားေတြအတြက္ ဖ်ားနာမႉ၊နာက်င္မႉေတြနဲ႕ စိတ္ပ်က္ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာေတြကို ေဆာင္ယူလာခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ေမေမတို႕ ဂ်ာမန္အမ်ိဳးသားတရပ္လုံးအတြက္သာမဟုတ္ဘူး၊ တကမ႓ာလုံးအတြက္ အဆိပ္အေတာက္ေတြနဲ႕ ျပည္႔ေနတဲ့ မိႈလိုလူမ်ိဳးေတြပဲ သားငယ္”

အထက္ပါ စာေၾကာင္းေတြကေတာ့ “ဂ်ဴးလီယက္ စတစ္စ္ခ်ာ” ေရးသားျပီး ၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွာ ဂ်ာမန္ဘာသာနဲ႕ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ အဆိပ္ရွိေသာမိႈမ်ား လို႕ အမည္ရွိ ကေလးသူငယ္ဖတ္ ပုံျပင္စာအုပ္အစပိုင္း ကို စာ႐ႉသူမ်ား ဖတ္႐ႉလို႕ေကာင္းေအာင္၊အဆင္ေျပေအာင္ ကြၽန္ေတာ္ ဘာသာျပန္ေပးထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ထုတ္ေဝရျခင္းရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ နာဇီပါတီ ရဲ့ ဝါဒျဖန္႕ နည္းမ်ိဳးစုံထဲက တမ်ိဳးျဖစ္ျပီး ေအာက္ေျချပည္သူမ်ားအထိ အမုန္းတရားမ်ား ပိုမိုျပန္႕ပြါးလာေအာင္ ၊ မိမိတို႕နာဇီပါတီကို လူၾကိဳက္မ်ားလာေအာင္ တနည္းေျပာရရင္ လူျပိန္းၾကိဳက္ေအာင္၊ ထိလြယ္ရွလြယ္ျဖစ္ေအာင္ အယူအဆအမွားေတြကိုလက္ခံျပီး ပါတီကို လူထု ေထာက္ခံမႉ ပိုမိုရရွိလာေအာင္ စနစ္တက် ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ နာဇီတို႕ရဲ့ ဒီဝါဒျဖန္႕နည္းဟာ အေတာ္ေလးကို ထိေရာက္ခဲ့တယ္လို႕ေျပာႏိုင္ပါတယ္၊ အဲ စစ္ၾကီး အျပီးမွာလည္း ဒီစာအုပ္ဟာ ဂ်ာမန္တို႕ရဲ့ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႉေတြအတြက္ ခံုရုံးတင္စစ္ေဆးရာမွာ အေကာင္းဆုံးနဲ႕ အေထာက္အထား အခိုင္မာဆုံး သက္ေသ တခုအျဖစ္ တင္ျပႏိုင္ခဲ့သလို ထူးျခားမႉအေနနဲ႕ ဒီစာအုပ္ကိုေရးသားသူ ဂ်ဴးလီယက္ စတစ္စ္ခ်ာ ကိုယ္တိုင္ဟာလည္း ကေလာင္ လက္စြမ္းလက္န ထက္ျမက္မႉေၾကာင့္ နာဇီဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ့ ေကာင္းေကာင္းေျမႇာတ္စားျခင္း ခံခဲ့ရသလို ႏုရင္ဘတ္ တရားရုံး မွာလည္း သူ၏ ခ်စ္လွစြာေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား နဲ႕ အတူ ၾကိဳးေပးကြပ္မ်က္တာကိုခံခဲ့ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေဖာ္ျပထားတဲ့ စာေၾကာင္းေတြက စာအုပ္ရဲ့အစပိုင္းပဲရွိပါေသးတယ္၊ စာအုပ္ရဲ့ ေနာက္ပိုင္းတေနရာမွာေတာ့ ဂ်ဴးေတြရဲ့ က်မ္းစာလာ စာသားတခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ခ်က္ခ် လိုရာဆြဲျပီး ဂ်ဴးေတြရဲ့ယုံၾကည္မႈဟာ တျခားလူမ်ိဳးေတြအတြက္ မ်က္စိ စပါးေမႊးစူးစရာျဖစ္ေၾကာင္းကို ဒီလို ေဖာ္ျပထားပါေသးတယ္။ “တျခား တျခားေသာ လူမ်ိဳးေတြဟာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေတြအတြက္ အေစခံဖို႕ဖန္ဆင္းထားျခင္းျဖစ္တယ္။ ဂ်ဴးေတြသာလွ်င္ လူသားဧကန္ျဖစ္တယ္၊ ဂ်ဴးဝါဒကို မယုံၾကည္ေသာ လူမ်ားကို လူဟုပင္ မေခၚဆိုထိုက္၊ ထိုသူမ်ားမွာ တိရိစၧာန္ဟူ၍ေခၚဆိုၾကရမည္” ဟု မူရင္း ဟီဘ႐ူး ဘာသာမွ ဂ်ာမန္ဘာသာသို႕ျပန္ဆိုျပီး ကိုယ္လိုရာကို ဆြဲေရးခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒီစာအုပ္ရဲ့ ေနာက္ပိုင္းအခန္းေတြမွာေတာ့ ဂ်ဴးကုန္သည္ေတြဟာ ဂ်ာမန္ေတြကို ဘယ္လိုလိမ္လည္လွည့္ဖ်ားပုံ၊ ကေလးငယ္ႏွစ္ေယာက္ဟာ ဂ်ဴးသားသတ္ရုံတခုကို ေရာက္ရွိသြားျပီး ဂ်ဴးသားသတ္သမားေတြ ဟာ သားေကာင္ကို ဘယ္လိုရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ပုံ စသည္တို႕ကိုအခန္းလိုက္ အခန္းလိုက္ ေရးသားထည္႔သြင္းျပီး စနစ္တက်နဲ႕ ဝါဒျဖန္႕ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ဟာ နာဇီတို႕ရဲ့ စစ္အတြင္းက ဝါဒျဖန္႕ရာမွာ အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ ရုပ္ရွင္၊ေရဒီယို၊စာအုပ္၊စာေပ စတဲ့ မီဒီယာလက္ကိုင္တုတ္မ်ားစြာထဲက ထင္ရွားတဲ့ သေကၤတတခုပါ၊ နာဇီတို႕ တန္ခိုးထြားစဥ္က ထင္ရာစိုင္းခဲ့သေလာက္ စစ္ၾကီးအျပီးမွာေတာ့ သူတို႕ရဲ့ ၾကမ္းခဲ့၊ရမ္းခဲ့တဲ့ ေျခရာ၊လက္ရာေတြကပဲ သူတို႕ လည္ပင္းကိုၾကိဳးကြင္းစြပ္ေစခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒီစာအုပ္ကိုေရးသားခဲ့သူ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳး ႏိုင္ငံေရးသမားနဲ႕ ဂ်ာနယ္လစ္ တေယာက္ျဖစ္သူ Julius Streicher နဲ႕ နာဇီဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားရဲ့ မ႐ႉမလွ ဇာတ္သိမ္းခဲ့ရပုံ မွတ္တမ္းထင္ထားတဲ့ဗီဒီယိုဖိုင္ ကိုေလ့လာဖို႕လင့္ပါ တခါတည္ေပးလိုက္ပါ့မယ္။

ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ပုံမ်ား မပါဝင္လို႕ လူအေတာ္မ်ားမ်ားၾကည့္႐ႉဖို႕သင့္ေတာ္မယ္လို႕ယူဆပါတယ္

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

ရွင္ေစာပုဘုရင္မၾကီး အသုံးျပဳခဲ့ေသာ ေခါင္းေဆာင္းေတာ္ ႏွင့္ျမန္မာတို႕၏ စေကၠာမ ယႏၱရားအတတ္

ရွင္ေစာပုသည္ မြန္တို႔၏ မဂဒူးမင္းဆက္တြင္ ၁၅ ဆက္ေျမာက္မင္းျဖစ္သည္။ ပုံမွာ ေခါင္းေဆာင္းေတာ္မွာ အဂၤလိပ္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံေအာက္ပိုင္းကို သိမ္းျပီး ေနာက္ အဂၤလန္သို႕ ယူေဆာင္သြားျပီး ေနာက္ လန္ဒန္ျမိဳ႕ရွိ ဗစ္တိုးရီးယားႏွင့္ အယ္လဘတ္ ျပတိုက္၌ယခုထက္တိုင္ ျပသလွ်က္ရွိသည္။ေဖာ္ျပပါပုံကိုၾကည့္ခ်င္းအားျဖင့္ ထိုေခတ္ကတဲက ျမန္မာတို႕၏လက္မႉပညာရပ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ပန္းထိမ္ပညာ၊ေၾကးသြန္းပညာတို႕ ခန္႕မွန္းထားသည္ထက္ပိုမို ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္းသုံးသပ္ႏိုင္ေပသည္။ ဘုရင္မၾကီး၏ သားမက္ေတာ္ ရာမာဓိပတိမင္းလက္ထက္တြင္မူ ျမန္မာတို႕၏ စေကၠာမ ပညာရပ္(Robot) မ်ားသည္ အထြတ္အထိပ္သို႕ ေရာက္ရွိခဲ့ၾကသည္ဟု ယူဆမိေပသည္။ ထို အေၾကာင္းကိုမတင္ျပမီ ရာမာဓိပတိဟု အမည္ရေသာ္လည္း ယခုထက္တိုင္ေအာင္ ရန္ကုန္ျမစ္ဝ၌နစ္ျမဳတ္ေနသည့္ ဓမၼေစတီ ေခါင္းေလာင္းၾကီးအား လႈဒါန္း၍ ဓမၼေစတီ မင္းၾကီး ၏ ၾကံရည္ဖန္ ရည္ ႏွင့္ စြမ္းေဆာင္းႏိုင္မႈတို႕ ကို တင္ျပႏိုင္မွ ျပည္႕စုံမည္ထင္ပါသည္။

ရွင္ေစာပုသည္ အင္းဝသုိ႔ ပါေတာ္မူခဲ့ရျပီးလွ်င္ အင္းဝဘုရင္၏ မိဖုရားၾကီးအျဖစ္ ေနခဲ့ရသည္ကိုကား မြန္၊ ျမန္မာ ရာဇဝင္မ်ား အားလံုးက ေဖာ္ျပၾကေပသည္။ ရွင္ေစာပုသည္ အင္းဝတြင္ မိဖုရားၾကီးတပါးအျဖစ္ စံေနရလင့္ကစား မေပ်ာ္ပိုက္ေပ။ အင္းဝတြင္ သီဟသူႏွင့္ သံုးႏွစ္၊ မင္းလွငယ္ႏွင့္ သံုးလ၊ ကေလးေတာင္ညိဳမင္းနွင့္ ခုႏွစ္လ၊ မုိုးညွင္းမင္းတရားႏွင့္ သံုးႏွစ္ စုစုေပါင္း ခုနစ္ႏွစ္ ၾကာခဲ့ေလသည္။ ထိုမွ်ေသာ ကာလပတ္လံုး မိဖုရားၾကီး၏ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို တပ္မက္ေမာျခင္း မရွိဘဲ မိမိ၏ေနရင္း ဟံသာဝတီသုိ႔သာ ျပန္လုိလွ၍ ဒဂုန္ဆံေတာ္ရွင္၏ ေျခေတာ္ရင္းတြင္ ဥပုသ္သီတင္း ေဆာက္တည္ကာ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာ အလုပ္တို႔ကုိသာ ေဆာင္ရြက္ေနလိုစိတ္ ျပင္းျပေနခဲ့ေလသည္။ ဟံသာဝတီတြင္ ရွင္ေစာပု ရွိစဥ္က သားအမွတ္စားခဲ့၍ ရဟန္းျပဳေပးခဲ့ေသာ ပိဋကဓရ မည္ေသာ ရဟန္းတစ္ပါးသည္ မယ္ေတာ္ၾကီးအလား ေက်းဇူးၾကီးလွေသာ ရွင္ေစာပု ဟံသာဝတီသုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေရးကို ေတြးေတာ အားထုတ္ခဲ့ေလသည္။ ပိဋကဓရသည္ ရွင္သာမေဏ ဘဝကပင္ ပုဂံသုိ႔ သြားေရာက္ျပီးလွ်င္ ပိဋကတ္သံုးပံုကုိ ငါးႏွစ္မွ် သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ခဲ့၍ ဟံသာဝတီသုိ႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ မြန္၊ ဗမာ ႏွစ္ဘာသာျဖင့္ တရားဓမၼ ေဟာၾကားရာတြင္ အလြန္ ေက်ာ္ၾကားေလသည္။ ပိဋကဓရသည္ ရွင္ေစာပုအား ကူညီႏိုင္ရန္ ဓမၼဥာဏဘဲြဲဲ႔ အမည္ရွိ အျခားမြန္ရဟန္းတစ္ပါးႏွင့္ တိုင္ပင္ႏွီးေႏွာျပီးလွ်င္ အင္းဝသုိ႕ ႂကြလာခဲ့ၾကေလသည္။ အင္းဝသို႔ေရာက္လွ်င္ ထိုရဟန္းတို႔ တရားေဟာ အလြန္ေကာင္းသည္ဟု ေက်ာ္ၾကားေလသည္။ထုိအခ်ိန္ကာလသည္ မုိးညွင္းမင္းတရားလက္ထက္ သကၠရာဇ္ ၇၉၁ ခုႏွစ္ျဖစ္ေပသည္။
ပိဋကဓရတို႔ ေရာက္လတ္လွ်င္ ရွင္ေစာပုသည္ ထိုရဟန္းတို႔ႏွင့္ လွ်ိဳ႔ဝွက္စြာ အဆက္အသြယ္ျပဳလ်က္ ဟံသာဝတီသုိ႔ ထြက္ေျပးရန္ စီစဥ္သည္။ ထို႔ေနာက္ မိဖုရားၾကီးသည္ ၾကိဳတင္ စီစဥ္ထားသည့္အတိုင္း ခ်ိပ္ရည္ျဖင့္ ေဖာ္စပ္ထားေသာ ေဆးကို ေသာက္ေလလွ်င္ ဝမ္းက အနီအဝါ ေသြးဝမ္းမ်ား က်လတ္သည္။ အထိန္းေတာ္မ်ားလည္း စိုးရိမ္စြာျဖင့္ မင္းၾကီးအား သံေတာ္ဦးတင္၏။ ေရာဂါကူးစက္မည္ စိုး၍ ရွင္ေစာပုအခန္းသုိ႔ နန္းတြင္းသူမ်ား မဝင္လိုၾကဘဲ ေရွာင္ရွားေနၾကသည္။ ရွင္ေစာပုလည္း မိမိေဝဒနာ ၾကီးစြာ ခံစားေနရသျဖင့္ ကံမကုန္မီ ပိဋကဓရႏွင့္ ဓမၼဉာဏတို႔၏ တရားေတာ္တို႔ကုိ နာၾကားလိုသည္ဟု ေလွ်ာက္သည္။ မင္းၾကီးလည္း ယံုၾကည္၍ ရဟန္းႏွစ္ပါးအား အခ်ိန္မေရြးပင္ ထြက္ခြင့္ေပးသည္။ အခ်ိန္းအခ်က္ ျပဳထားသည့္ေန႔တြင္ ပိဋကဓရ ႏွင့္ ဓမၼဉာဏတုိ႔ ရဟန္းႏွစ္ပါးလည္း သိကၡာခ်၍ သာမေဏအျဖစ္ျဖင့္ ေနၾကသည္။ ထိုညဥ္႔သန္းေခါင္ယံအခ်ိန္တြင္ အဝတ္အစား ေသတၱာၾကီးတလုံးအတြင္းသို႔ ရွင္ေစာပုအား ဝင္ေစ၍ အဝတ္အထည္မ်ားျဖင့္ ဖံုးကြယ္ကာ ရဟန္းႏွစ္ပါးတို႔က ေသတၱာကို တဖက္စီဆြဲလ်က္ အခန္းအတြင္းမွ ထြက္သည္။ နန္းေတာ္တံခါးေစာင့္မ်ား ေမးလွ်ုင္ ရွင္ေစာပု လွဴလိုက္ေသာ ပစၥည္းမ်ားဟု ဆိုသျဖင့္ မည္သုိ႔မွ် ရွာေဖြျခင္း မျပဳဘဲ လႊတ္လိုက္၏။ ထုိ႔ေနာက္ ျမိဳ႔အေနာက္ လံုးေတာ္ေပါက္မွ ထြက္ကာ ၾကိဳတင္စီစဥ္ထား သည့္အတိုင္း ရဟန္းႏွစ္ပါးႏွင့္ တကာႏွစ္ေယာက္တို႔သည္ ရွင္ေစာပုအား ေလွေပၚတင္ျပီးေသာ္ ဟံသာဝတီသို႔ စုန္ေျပးေလသည္။
မိုးညွင္းမင္းတရားသည္ အမတ္ၾကီးအား ေလွာ္ကားငါးစင္းႏွင့္ လက္ျပည့္ေလွာ္၍ လိုက္ေစေသာ္လည္း မေတြ႔ရေခ်။ ရွင္ေစာပုတုိ႔လူစုသည္ ေန႔တြင္း ေတာတြင္း၌ ပုန္း၍ ညဥ့္အခါတြင္သာ စုန္ဆင္းၾကသည္။ မုိးညွင္းမင္းတရားလည္း ရွင္ေစာပုသည္ အင္းဝ၌ မေပ်ာ္ပိုက္သျဖင့္ ေျပးေလသည္ကို ဆင္ျခင္မိ၍ ရွိေစေတာ့ဟု ဆုိကာ ဟံသာဝတီအေရာက္ လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ျခင္း မျပဳေတာ့ေပ။

ရွင္ေစာပုဘုရင္မၾကီးသည္ ဘ၀၏ေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားတြင္ မိမိအား ဟံသာ၀တီသို႔ ျပန္ေရာက္ေအာင္ ေက်းဖူးျပဳခဲ့သည့္ ရဟန္း ႏွစ္ပါးအနက္မွ ဓမၼဉာဏ အားလူ၀တ္လဲေစျပီး သမီးေတာ္ မိတကာတင္ႏွင့္ လက္ဆက္ေစသည္။ ထို႔ေနာက္ဓမၼေစတီဘြဲ႔ျဖင့္အိမ္ေရွ႔အရာေပးကာ ကိုယ္စားအျဖစ္ တိုင္းေရးျပည္ရြာ ကိစၥမ်ားကိုလႊဲအပ္ေလသည္။ မိမိမွာမူ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ေျခေတာ္ရင္းတြင္သာ တရားဓမၼမ်ားကို ေလ့လာအားထုပ္ျပီးေနသည္မွာ နတ္ရြာစံသည့္အခ်ိန္အထိပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု၏ အုတ္ဂူကို ေရႊတိဂံုဘုရားအနီးတြင္ တည္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ 

ရွင္ေစာပု လြန္လွ်င္ သားမက္ေတာ္ ဓမၼေစတီမင္း နန္းတက္ကာ ဟံသာ၀တီထီးနန္းကို စိုးစံသည္။ဤကားဓမၼေစတီ မင္း၏ မည္သူမွ်မလုပ္ရဲေသာ ၊ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ အလုပ္ကို ခဲရာခဲဆစ္ ၾကံေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ထိုမင္းလက္ထက္တြင္ မူ စစ္မက္ မျဖစ္ပြါးပဲ တိုင္းျပည္ ျငိမ္းခ်မ္းေသာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္တိုးတက္ေစႏိုင္ေသာ စက္မႉလက္မႉပညာရပ္မ်ားႏွင့္ သာသနာျပဳကိစၥမ်ားကို အထူးပင္အားေပးခဲ့ေလသည္။ ရွင္ေစာပုႏွင့္ သမက္ေတာ္တို႔သည္ သမက္ေတာ္မင္းျပဳေသာ ကာလအတြင္း သားႏွင့္အမိတို႔ စစ္သည္ဗိုလ္ပါအေပါင္း ျခံရံလ်က္ ဘုရားေျခေတာ္ရင္း၌ ၾကြေရာက္စံျမန္းျပီးလွ်င္ ၾကီးစြာေသာ အလွဴဒါနျပဳၾကသည္။ ေစတီေတာ္ပတ္လည္ရွိ ေခ်ာက္ကမ္းပါးႏွင့္ ခ်ဳိင့္ဝွမ္းမ်ားကုိ ဂဝံေက်ာက္တံုးၾကီးျဖင့္ ဖို႔ေစသည္။ ျမင့္ေသာ ကုန္းေျမကို ညီညာေစရန္ တူးညွိေစသည္။ အျပင္ဘက္တို႔တြင္ ဂဝံေက်ာက္တံုးမ်ားျဖင့္စီေစသည္။ ေစတီကိုခံေသာ ပစၥယာေပၚတြင္ ေက်ာက္ထီးမ်ားျပဳလုပ္၍ ေရႊခ်သည္။ ပန္းတင္ခံုပစၥယာကို ခါးဖြဲ႔၍ ေက်ာက္ျဖင့္ျပီးေသာ ဆီမီးအိမ္တုိ႔ျဖင့္ ပတ္လည္စီထားသည္ စသည္ျဖင့္ ေရႊတိဂံုေက်ာက္စာ၌ ဆံေတာ္ရွင္အား အထူးတလည္(Upgrade) မြမ္းမံပံုမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။ 

ဘုရင္မၾကီးသည္ ဒဂုန္ဆံေတာ္ရွင္ျမတ္ကို အလြန္တရာၾကည္ညိဳေတာ္မူသျဖင့္ မိမိ၏ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ျဖစ္ေသာ ေရႊ ၂၅ ပိႆာကုိ မ်က္ပါးခတ္ျပီးလွ်င္ ေစတီေတာ္ၾကီးတြင္ ေရႊသကၤန္း ကပ္လွဴေတာ္မူသည္။ ျမိဳ႔သူ၊ ျမိဳ႔သားတို႔ကလည္း ေရႊပိႆာခ်ိန္ ၅ဝ မွ်ကို ကူ၍ ပူေဇာ္ၾကသည္။ ဘုရင္မၾကီးသည္ ေၾကးခ်ိန္ ၁၇ဝဝ ပိႆာရွိ ေခါင္းေလာင္းၾကီးတစ္လံုးကိုလည္း သြန္းလုပ္ လွဴဒါန္းသည္။ ဒါ့အျပင္ရွင္ေစာပုသည္ ေစတီေတာ္ၾကီးတြင္ ထီးျဖဴေလးစင္း၊ ေရႊသပိတ္ေလးလံုး၊ ေရႊပန္းကန္ ေလးလံုး (ပန္းကန္တလံုးလွ်င္ ဆန္တတင္းခ်က္ ဝင္သည္။) ေငြပန္းကန္ရွစ္လံုး၊ ေရႊဇြန္းေလးစင္း၊ ေငြဇြန္းရွစ္စင္း၊ (ဇြန္းတစင္းလွ်င္ ဆန္တစလယ္ခ်က္ ဝင္သည္။) ဆြမ္းသင္ပုတ္ေတာ္ ၄၄ ခြက္၊ ေရအုိးၾကီးေလးလံုး၊ ေထြးအင္ေလးလံုး၊ ကုလားစည္ေလးလံုးႏွင့္ ေစာင္းတန္းမုခ္ ေလးဘက္ေလးေဆာင္တို႔ကို လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ထို႕သို႕ လႉဒါန္းျပီးေနာက္တြင္ကား မသမာသူသို႕ မလြယ္တကူမဖ်က္စီးေစႏိုင္ရန္ ဘုရားၾကီး၏ဌာပနာတိုက္အတြင္း စေကၠာမ ပညာရပ္ျဖင့္ စီရင္ထားေသာ ဓားစက္၊လွံစက္မ်ား၊ လူကိုျမင္သည္ ႏွင့္ ေျပး၍ ထိုးခုတ္သတ္ျဖတ္တတ္ေသာ စက္ရုပ္မ်ားကိုပါ တခါတည္းထည့္သြင္းစီရင္ခဲ့ေပသည္။ သုံးစကၠန္႕ လည္ျပီး တစကၠန္႕ နားေသာ ဓားစက္၊လွံစက္ၾကီး ဆိုသည္မွာလည္း တျခားမဟုတ္ ၊ရန္ကုန္ျမစ္၏ ဒီေရအားျဖင့္လည္ပတ္ေသာ စက္တမ်ိဳးပင္ျဖစ္ေပသည္။
သို႕ဆိုလွ်င္ ရန္ကုန္ျမစ္သည္ ေရႊတိဂုံဘုရားၾကီးအလြန္ေဝးကြာေသာေၾကာင့္ မျဖစ္ႏိုင္ဟု ထင္မည့္သူမ်ားအားရွင္းပါမည္၊ေရွးယခင္က ေရႊတိဂုံဘုရား၏ကုန္းေတာ္မွာ ျမစ္ဝ၌ပင္ ရွိ၍ဘုရားေပၚသို႕ ေလွမ်ားျဖင့္ပင္ သြားေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္းမွတ္တမ္းမ်ား၌လာရွိေပသည္။ေနာက္တခ်က္မူကား ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ တည္ရွိရာ ကုန္းေတာ္မွာ ေရွးက ကြၽန္းငယ္တကြၽန္းသာ ျဖစ္ခဲ့၍ သိမ္းငွက္မ်ား ကုပ္ကုပ္ကပ္ကပ္နားခိုေသာေၾကာင့္ သိမ္းကုပ္တရဟု သေဘာၤသားမ်ားက ေခၚတြင္ခဲ့ရာမွ သိဂုၤတၱရ ဟု အမည္တြင္ခဲ့ေသာ အခ်က္အား ေထာက္႐ႈ၍ ေရွးေရွးက အတတ္ပညာရွင္တို႕က ေစတီေတာ္ၾကီး၏ငွါပနာတိုက္သို႕ ဥမင္လိႈဏ္ေခါင္းေဖာက္လုပ္ကာ ရန္ကုန္ျမစ္ေရကိုဝင္ေစျပီး ထိုေရအားျဖင့္ပင္စက္မ်ားကို လည္ပတ္ေစသည္မွာ မ်ားစြာျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။

ထပ္မံ၍ ေသခ်ာေစေသာလက္ထက္မွာ ဓမၼေစတီမင္းလက္ထက္တြင္ ျပင္သစ္ (သို႕)ေပၚတူဂီ သံအဖြဲ႕(အဂၤလိပ္မဟုတ္။ ကြၽန္ေတာ္ ေသခ်ာ မမွတ္မိသည့္အတြက္ေတာင္းပန္ပါရေစ) ေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတို႕က ေကာင္းစြာဧည့္ခံကာ မိမိတို႕ တတ္ကြၽမ္းထားေသာ ေလးအတတ္။ လွံအတတ္မႏွင့္ ယႏၲရားအတတ္မ်ားကို ျပသသည့္ျပပြဲေလးတရပ္ (Exhibition)လုပ္ခဲ့ေလသည္။အမွန္မွာေတာ့ ျပပြဲသာမဟုတ္ပဲ မိမိ၏စစ္အင္အားကို ပရိယာယ္ျဖင့္ ျပသခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ေပသည္။(ယေန႕ကမ႓ာေပၚတြင္ ျပဳလုပ္လွ်က္ရွိေသာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႉမ်ားမွာ ပိုက္ဆံေပါ၍မဟုတ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိႏွင့္ မိမိစစ္အင္အားကို ျပသခ်င္းပင္ျဖစ္သည္။)
ထိုျပပြဲအတြင္းတြင္ကား ဓားခုတ္လွံခုတ္စက္ရုပ္မ်ား။ လက္နက္ပုံးမ်ားကို သံအဖြဲ႕မ်ားကို မ်က္လွည့္အတတ္ႏွင့္ေရာေႏွာကာ ျပသခဲ့ေလသည္။ထိုသို႕ မိမိနယ္ေျမအားနယ္ခ်ဲ႕ရန္ လာအကဲစမ္းေသာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားအား စစ္မျဖစ္လိုက္ရပဲ ေကာင္းစြာ တြန္းလွန္ခဲ့ေပသည္။

သို႕ေသာ္ ဟံသာဝတီ ႏိုင္ငံေတာ္ပ်က္စီး ျပီးသည့္ေနာက္တြင္ကား ဤအတတ္ပညာသည္လည္း တိမ္မျမဴပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားရေတာ့ေလသည္။ အမွန္မွာ ဤအတတ္ပညာမ်ားႏွင့္ပင္ နယ္ခ်ဲ႕လာသူအဂၤလိပ္တို႕အား ေကာင္းစြာ ဒုကၵေပးႏိုင္သည္ဟု မိမိယူဆလိုက္ပါတယ္။ထိုသို ၾကိဳျမင္ခဲ့၍ၾကံေဆာင္ခဲ့ေသာ ကေနာင္မင္းသားၾကီးအား မိမိ ၏ တူေတာ္ႏွင့္ သားမက္ေတာ္စပ္ေသာ(အမ်ိဳးအရင္းၾကီး) အာဏာ႐ူး ျမင္ကြန္း။ျမင္းခုံတိုင္မင္းသားတို႕က တီးထည့္လိုက္ျခင္း၊ အခ်င္းခ်င္းမညီညြတ္ပဲ ျပည္တြင္းစစ္မ်ားသာျဖစ္ပြါးေနခ်င္းတို႕ေၾကာင့္ သာ ေပ်ာက္ပ်က္သြားေလေတာ့သည္။ ၾကံုေတာင့္ၾကံုခဲ အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္ျပီ ဆိုပါကလဲ အဲ ယိုးဒယားကို သြားစြာပါေလျပီ။ ဒုကၡ။ သမိုင္းတေလွ်ာက္လုံး ယိုးဒယားျပည္သူတို႕မွာ ျမန္မာတို႕၏ အရိပ္အကဲကိုၾကည့္ကာ အထုပ္တျပင္ျပင္နဲ႕ ေနခဲ့ရသည္ဆိုပါက မလြန္ေခ်။-အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ ျမန္မာတို႕၏ ယႏၲရား အတတ္ပညာသည္ ေရွးအခါက အေတာ္အတန္ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ယခုအခါတြင္မူ အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ေပ်ာက္ကြယ္သြားျပီျဖစ္ေၾကာင္းေျပာၾကားရင္းနိဂုံး ခ်ဳဎ္လိုက္ရပါသည္။

ကိုးကား -- ျမန္မာ ဝီကီ

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

ျမန္မာ ၊ ဗမာ အေခၚ အေဝၚ ေဝၚဟာရ

ျမန္မာ ၊ ဗမာ အေခၚ အေဝၚ ေဝၚဟာရ နဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး စိတ္ဝမ္းကြဲျပားေန သူမ်ားအတြက္ အေထာက္အထားတခုတင္ျပေပးပါရေစ၊
ဒီသီခ်င္းကို နားေထာင္ၾကည့္လိုက္ၾကပါ၊ အဲေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ အေျဖေပၚမယ္ထင္ပါတယ္။ သီခ်င္းထဲက ကြၽန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာေတြနဲ႕ ခြဲမရေအာင္ ရုပ္ေကာ၊ စကားေကာ တူေနတဲ့ လူမ်ိဳးေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အာသံ နဲ႕ အိႏၵိယ နယ္အခ်ိဳ႕မွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ မာရမာ လူမ်ိဳးစုေတြပါ။
မာရမာေတြဟာ ဘုရင့္ေနာင္ ဤေျမးေတာ္ ဗိုလ္မင္းလက္ထက္မွ အဲဒီေဒသေတြကို ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္ အေျခခ်ခဲ့ၾကတယ္လို႕ အမ်ားက သိထားခဲ့ၾကေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ဒီေဒသမွာ မာရမာလူမ်ိဳးေတြရဲ့ အေျခခ်မႉဟာ ေအဒီ ၂ ရာစုမွ ၃ ရာစုအတြင္း (ပုဂံေခတ္ပင္ မထြန္းကားေသး)မွာပင္ရွိႏွင့္ေနျပီးျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္း ဟိႏၵဳ ဘာသာ ကိုးကြယ္ေသာ ဘုရင္မ်ားႏွင့္ ရွင္ျပိဳင္ကာ အေရးနိမ့္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအရပ္ကို ေရႊ့ေျပာင္းလာျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။
မာရမာလူမ်ိဳးမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဝင္ေရာက္လာျခင္းနဲ႕အတူ ဗုဒၶ ဘာသာဟာလည္း အဲဒီေဒသမွာ ခ်ဳပ္ျငိမ္းကြယ္ေပ်ာက္သြားပါေတာ့တယ္။ကြၽန္ေတာ့ အျမင္ကေတာ့ ယေန႕ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဆိုျပီး ျဖစ္လာမဲ့ ေရွး မာရမာ လူမ်ိဳးေတြဟာ နဂိုရွိႏွင့္ျပီး ျဖစ္တဲ့ ပ်ဴ၊မြန္၊ သက္ အစရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား မ်ားနဲ႕ ေသြးေႏွာျပီး ျဖစ္ေပၚလာတယ္လို႕ ယူဆလို႕ ျမန္မာဆိုတာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးကို ကိုယ္စားျပဳျပီး၊ ဗမာဆိုတာ တိုင္းရင္းသားအားလုံးကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႕ ေျပာပါရေစ။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ အျမင္နဲ႕သာ အရင္တင္ျပျခင္းျဖစ္လို႕ ဒီေလာက္ပဲေျပာပါရေစ။ အေထာက္အထား က်မ္းကိုး ကို ျပန္ရွာျပီးတင္ျပႏိုင္မွပဲ အလုံးစုံကို ခိုင္ခိုင္မာမာေျပာပါရေစခင္မ်ာ။
တကယ္ေတာ့ ျမန္မာပဲေခၚေခၚ၊ ဗမာပဲ သုံးသုံး ေဝါဟာရ သည္ ေဝါဟာရ စကားလုံးသာျဖစ္ျပီး တကယ္လက္ေတြ႕လုပ္ရပ္မ်ားဟာ တိုင္းရင္းသား အားလုံးကိုလဲ ကိုယ္စားမျပဳႏိုင္၊ တိုင္းရင္းသား မ်ားက လဲ သူတို႕ အခြင့္အေရး ျပည့္ျပည့္ဝဝ မရရွိဘူးလို႕ ခံစား ခ်က္ျဖစ္ေပၚေနသမွ် ေတာ့ ျပႆနာေတြက ရွိဦးမည္ျဖစ္တယ္လို႕ယူဆပါတယ္။ အဓိက ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ေဝါဟာရ သက္သက္နဲ႕ေတာ့ အခ်ိန္ကုန္၊လူပန္း၊ ေခါင္း႐ႉပ္ျပီး ေဖ့ဘုတ္ေပၚမွာ ပြဲဆူရုံေလာက္ပဲ မလုပ္ၾကပါနဲ႕လို႕ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)

တိဘက္လူမ်ိဳးတို႕ရဲ့ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္း

ပုံမွာ ျမင္ရတာကေတာ့ တိဘက္ေဒသရွိ ဟိမဝႏၲာေတာင္တန္းေဒသေပၚေန တိဘက္လူမ်ိဳးတို႕ရဲ့ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္းဆိုလို႕ သိပ္ျပီးေတာ့ ထူးထူးဆန္းဆန္းေတြ မထင္ၾကပါနဲ႕။ လူတေယာက္ ေသဆုံးသြားျပီဆိုရင္ အသက္ကင္းမဲ့သြားျပီျဖစ္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္ ကိုတစစီ ခုတ္ထစ္ျဖတ္ေတာက္ျပီး ဟိမဝႏၲာဠင္းတလို ငွက္ေတြကို ေကြၽးလိုက္ျခင္းပဲ

ျဖစ္ပါတယ္။ တိဘက္လူမ်ိဳးတို႕ရဲ့ ဒီ႐ိုးရာ သျဂိဳလ္နည္းဟာ ကမ႓ာေပၚမွာ ေရွးအက်ဆုံးလူလုပ္ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးျဖစ္ျပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းတဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၅၀၀ ေက်ာက္ေခတ္ထက္ေစာတဲ့ တူရကီႏိုင္ငံ အစၥတန္ဘူလ္ ျမိဳ႕အနီးရွိ "ဂိုဘက္ခ္လီတိုင္ပိုင္" Göbekli Tepe ယဥ္ေက်းမႈကေနဆင္းသက္လာၾကတယ္လို႕ ယူဆႏိုင္ျပီး အေစာဆုံးမွတ္တမ္းတင္ႏိုင္မႉကေတာ့ ေအဒီ ၁၂ ရာစု မွေပၚထြက္ခဲ့တဲ့ Book of the Dead (Bardo Thodol) မွာပဲေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီလို သျဂိဳလ္နည္းဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ့အျမင္မွာေတာ့ ရက္စက္လွျပီးထူးဆန္းေနေပမဲ့ တိဘက္ေဒသလို ေက်ာက္ေတာင္ထူထပ္ျပီး တူးဆြဖို႕ခက္ခဲတဲ့ ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္မ်ိဳးရွိတဲ့ေဒသမွာ ဒီသျဂိဳလ္နည္းဟာအလြယ္ကူဆုံးနဲ႕ အဆင္အေျပဆုံးနည္းတခုပါပဲ။ ေနာက္တခ်က္က တိဘက္လူမ်ိဳးေတြေနထိုင္တဲ့ တိဘက္ေဒသဟာ သစ္ပင္မ်ားေပါက္ေရာက္ႏိုင္တဲ့ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ အထက္ အျမင့္ထက္ကို ေက်ာ္လြန္ျမင့္မားျပီး ေခ်ာင္းေျမာင္းအင္းအိုင္ေတြလဲမရွိတာေၾကာင့္ မီးသျဂိဳလ္ျခင္း။ ေရေမွ်ာျခင္းတို႕လိုနည္းလမ္းေတြနဲ႕လဲ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။တိဘက္ေတြရဲ့ သျဂိဳလ္နည္းဟာ တကယ္ေတာ့ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္းတခုထဲမဟုတ္ပါဘူး။ ပိုက္ဆံတတ္ႏိုင္သူမ်ား အတြက္ေတာ့ မီးသျဂိဳလ္ႏိုင္ေပမဲ့ တိဘက္ေဒသမွာေလာင္စာေစ်းႏႈန္းဟာ အလြန္ၾကီးျမင့္ျပီး ရွားပါးလွတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အမ်ားစုအတြက္ေတာ့ အဆင္မေျပလွပါဘူး။ ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ ေရခ် သျဂိဳလ္နည္းဟာ ျမစ္မ်ား၊ေခ်ာင္းမ်ားနဲ႕ အလြန္ေဝးကြာလွတာေၾကာင့္ အဆင္မေျပလွပါဘူး။ တကယ္လက္ေတြ႕မွာေတာ့ ဒီေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္နည္းဟာ အက်ယ္ျပန္႕ဆုံးနဲ႕ အသုံးအဝင္ဆုံးျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလို သျဂိဳလ္လိုက္ခ်င္းအားျဖင့္ ေသဆုံးသူရဲ့ဝိညာဥ္ဟာ ေကာင္းကင္ဘုံကို ေရာက္ရွိသြားေစႏိုင္တယ္လို႕လဲ ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။

တိဘက္ေတြဟာ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ျပီး ေသဆုံးကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ လူအျဖစ္ျပန္လည္ေမြးဖြားရမယ္လို႕ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ၌ တိဘက္ေဒသဟာ တရုတ္အစိုးရရဲ့ထိန္းခ်ဳပ္မႉေအာက္ကို ေရာက္ရွိသြားျပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ဒီသျဂိဳလ္နည္းကို ပိတ္ပင္လိုက္ေပမဲ့ ၁၉၈၀ခုႏွစ္ေလာက္မွာေတာ့ ျပန္လည္ သျဂိဳလ္ခြင့္ျပဳလိုက္ရပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း တစိမ္းတရံမ်ားႏွင့္ ကမ႓ာလွည့္ခရီးသြားမ်ား ကို ေတာ့ အသုဘ အခမ္းအနား ၾကည့္႐ႉခြင့္နဲ႕ အနီးကပ္ဓာတ္ပုံဗီဒီယို ႐ိုက္ကူးခြင့္ကိုေတာ့ ေယဘူယ်အားျဖင့္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားတုန္းပါပဲ။တိဘက္ေဒသခံေတြဟာလည္း အသုဘအခမ္းအနားကို ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ျခင္းဟာ ထြက္ခြါသြားေတာ့မဲ့ ဝိညာဥ္ ကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႕ ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ ေလ့လာခ်င္သူေတြဟာ အေဝးကေနျဖစ္ေစ၊ က်န္ရစ္သူမိသားစုရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရင္ အနီးကပ္ ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ခြင့္၊ေလ့လာခြင့္ရႏိုင္ပါတယ္။

"အသုဘ အခမ္းအနားအတြက္ျပင္ဆင္ပုံ"
တိဘက္လူမ်ိဳးတေယာက္ေသဆုံးကြယ္လြန္သြားျပီဆိုရင္ ႂကြင္းက်န္ရစ္တဲ့ ခႏၶာကို သုံးရက္တိတိ အိမ္မွာပဲထားရွိပါတယ္။သုံးရက္ျပည့္ေျမာက္တဲ့ မနက္ေစာေစာမွာေတာ့ ကြယ္လြန္သူရဲ့ ရုပ္အေလာင္းကို ေနာက္ျပန္အေနအထားျဖင့္ ေျခေရာ၊လက္ေရာ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ တုပ္ျပီး အဝတ္အိပ္ထဲထည့္ကာ စနစ္တက်ထုပ္ပိုးပါတယ္။ဒီလိုထုတ္ပိုးျပီးတဲ့ရုပ္အေလာင္းကို က်န္ရစ္သူ မိသားစုဝင္ထဲမွ တေယာက္ဟာ ေက်ာပိုးသယ္ေဆာင္ကာ သျဂိဳလ္ရန္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ကြင္းျပင္ ကို သယ္ေဆာင္သြားပါေတာ့တယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကြင္းျပင္ကိုေရာက္ရင္ေတာ့ အဲဒီ အေလာင္းေကာင္အထုတ္အတိုင္းပဲ တိဘက္ လားမားဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားက သရဏ ဂံု တင္ေပးရပါတယ္။ သရဏ ဂံုတင္အျပီးမွာေတာ့ က်န္ရစ္သူ မိသားစုဝင္မ်ားက ကြယ္လြန္သူကိုေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ကန္ေတာ့ၾကပါတယ္။ ကန္ေတာ့ျပီးတာနဲ႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာမွာ အသုဘအခမ္းအနားကို ျပင္ဆင္မဲ့လူ(သုဘရာဇာ)လက္ထဲကိုအပ္လိုက္ၾကပါေတာ့တယ္။ မကြၽမ္းက်င္သူလုပ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ သုဘရာဇာဟာ အထုပ္ၾကီးကိုေျဖခ်လိုက္ျပီး ပထမဆုံး အေလာင္းေကာင္ရဲ့ ေက်ာဘက္ကို ဓားျဖင့္ စနစ္တက်ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ စျပီးခြဲလိုက္ပါေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဠင္းတမ်ားကေတာ့ ေခါင္းေပၚမွာ ဝဲပ်ံျပီး ေစာင့္ဆိုင္းေနပါတယ္။ သုဘရာဇာဟာ စနစ္တက်နဲ႕ တဆင့္ခ်င္း အေလာင္းေကာင္ကို တစစီ ခုတ္ထစ္ ျဖတ္ေတာက္လိုက္ျပီး အတြင္းမွကလီစာမ်ားကိုေတာ့ သက္သက္ထုတ္ယူထားလိုက္ပါတယ္။ ျပီးထားတဲ့ အေလာင္းေကာင္ကို ဠင္းတမ်ားအလယ္မွာထားလိုက္ျပီး ခပ္ေဝးေဝးမွ အကဲခတ္ေနပါေတာ့တယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ဆာေလာင္ေနတဲ့ဠင္းတ တသိုက္ဟာ အေလာင္းေကာင္အနားကို စုျပံုတိုးေဝွ႕လာၾကျပီး မိနစ္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ အ႐ိုးၾကီးသက္သက္ပဲ က်န္ေနေအာင္ စားေသာက္လိုက္ၾကျပီး တခ်ိဳ႕အ႐ိုးမ်ားကိုေတာ့ ခ်ီမယူေဆာင္ျပီးထြက္သြားပါေတာ့တယ္။အဲ အခါမွာေတာ့ သုဘရာဇာဟာ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာျပီး က်န္ရွိေနတဲ့ အ႐ိုးမ်ားကို ညက္ညက္ေက်ေအာင္ ထုေထာင္းကာ ေစာေစာက သီးသန္႕ဖယ္ထားတဲ့ ကလီစာမ်ားနဲ႕ေရာေႏွာျပီး တဖန္ျပန္လည္ေကြၽးေမြးရပါတယ္၊ ဒီတခါမွာေတာ့ အစာမဝေသးတဲ့ ဠင္းတတခ်ိဳ႕နဲ႕ စြန္ရဲမ်ား၊က်ီးကန္းမ်ားလို ငွက္ငယ္မ်ား ထိုးဆိတ္ ကာ အစအနမက်န္ပဲ ေျပာင္ရွင္းေနေအာင္စားေသာက္လိုက္ၾကပါေတာ့တယ္။
တိဘက္ေတြဟာ ဒီလို အသုဘ အခန္းအနားကို က်န္ရစ္သူ မိသားစုေတြအေနနဲ႕ ၾကည့္႐ႈဖို႕ကို အားေပးတိုက္တြန္းျပီး ေသျခင္းတရားကို ေၾကာက္ရြံခ်င္း စက္ဆုတ္ျခင္း အလွ်င္း မရွိပါဘူး။ အခုအခါမွာေတာ့ ဗုဒၶတရားဓမၼရဲ့ ဆုံးမမႉသံေတြ၊ ျငိမ္းခ်မ္းမႉေတြနဲ႕ ထံုမႊန္းေနျပီး မေသေဆးနဲ႕ ရွန္ဂရီလာေတာအုပ္ ေခၚထြက္ရပ္ေပါက္ဝိဇၨာ ေဇာ္ဂ်ီ တပသီမ်ား ေပ်ာ္စံရာရွန္ဂရီလာေတာအုပ္ ရွိရာ ဟိမဝႏၲာေတာင္တန္းမ်ားၾကားက ကမ႓ာရဲ့ ေခါင္မိုးလို႕ တင္စားေခၚေဝၚျခင္းခံရတဲ့ တိဘက္ေဒသဟာ တရုတ္အစိုးရရဲ့ တိဘက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားျပီးေနာက္မွာေတာ့ အေသခံ မီး႐ိႈ႕ ဆႏၵျပမႉေတြ ၊ပစ္သံ၊ခတ္သံမ်ားနဲ႕ အတူ တိဘက္အမ်ိဳးသား အမ်ားစုဟာ အိမ္နီးခ်င္း အိႏိၵယနဲ႕ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားကို တစတစ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ် ထြက္ခြါသြားၾကေနျပီျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ားျပည္သူ ဗဟုသုတရရွိရန္ႏွင့္ ေလ့လာႏိုင္ရန္ တိဘက္အမ်ိဳးသားတို႕ရဲ့ ေကာင္းကင္ သျဂိဳလ္ျခင္း 

အသုဘ အခမ္းအနားတခုရဲ့ မွတ္တမ္းတင္ ဗီဒီယိုဖိုင္ လင့္ကိုပါေပးလိုက္ပါ့မယ္။ ေၾကာက္ရြံ အသည္းငယ္သူမ်ား၊ ႏွလုံးအားနည္းသူမ်ား၊သက္ၾကီးရြယ္အိုႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားၾကည့္႐ႉဖို႕ လုံးဝ(လုံးဝ) မသင့္ေတာ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ၾကိဳတင္အသိေပးလိုက္ပါတယ္။

အတီး( ဝါးလုံးရွည္)